Arama:

doğalgaz nasıl yaptırılır ?

Doğalgazın Özellikleri 

Doğalgaz renksiz, kokusuz ve zehirli olmayan bir gazdır. Ticari kullanıma arz edilen doğalgazda genellikle % 80-95 metan (CH4) , % 5-10 etan (C4 H10) ve propan (C3 H8) gibi hidrokarbonlar mevcuttur. Geri kalan yüzde ise genellikle azot (N2), karbondioksit (CO2), hidrojensülfür (H2S) ile helium (He) gazlarından oluşmaktadır. Doğalgazın alt ısıl değeri 30 – 45 MJ/Nm³, havaya göre yoğunluğu 0.58 – 0.79 (Hava=1.0) arasındadır. Doğalgaz mavi alevle yanar ve hava ile belirli oranda karıştığında patlama özelliği vardır (% 5-15 arasında). Doğalgaz içinde yanmayan madde bulunmadığı için tümü yanar, hava ile çok iyi karışabildiğinden hava fazlalık katsayısı bir civarındadır. Yanmamış yakacak kaybı yoktur. Baca kaybı ise diğer yakacaklara göre çok azdır. Eğer doğalgaz rezervinde kükürt var ise, üretilen gazda da Hidrojensülfür görülür. Bu bileşenin dağıtım şebekesinde ve kullanım yerlerinde meydana getireceği korozyonu önlemek amacıyla doğalgaz şebekeye verilmeden önce genellikle temizlenir.
Doğalgazın bazı özellikleri :
1.    Doğalgaz zehirsizdir.
2.    Belirli oranda hava ile karışması sonucunda patlar.
3.    Doğalgaz havadan hafiftir.
4.    Doğalgaz kuru bir gazdır.
5.    Doğalgaz ısıl değeri, ortalama 35,860 MJ/m3 ‘tür.
6.    Çevreyi kirletmeyen bir gazdır.
7.    Yakılması için ön hazırlama ve depolama gerekmez.
8.    Otomatik kontrole uygundur.
9.    Doğalgaz kazanları yüksek verimlidir.
10.    EKONOMİKTİR…
Doğalgazın yanma özellikleri :
1.    Doğalgaz kömür ve fuel oille karşılaştırıldığında yanma özellikleri açısından mükemmel bir gazdır.
2.    Birim kütle başına ısıl değeri diğerlerinden çok yüksektir.
3.    Yanması için gerekli zaman kısadır.
4.    Küçük kazanlarda da yakılabilir.ocak sıcaklığı yüksektir.
5.    Su buharı oranı çok yüksektir.
6.    Gerekli hava fazlalığı azdır.
1.2 GÜNÜMÜZDE DOĞALGAZ

Günümüzde doğalgaz yakacak ve hammadde olarak çeşitli alanlarda kullanılabilmektedir. Yakacak olarak,termik santrallarda elektrik enerjisi üretimi için, endüstri kuruluşlarında ısıtma, kurutma, pişirme ısıl işlem fırınlarında, kaynak işlemleri ve buhar üretimi için; konut ve işyerlerinde ise sıcak su, pişirme, kurutma, ısıtma ve soğutma işlemleri için doğrudan doğruya kullanılabilir. Doğal gazın bileşiminde bulunan hidrokarbonlar sebebiyle, sanayide amonyak, metanol, hidrojen ve petrokimya ürünlerinin sentezinde, mürekkep, zamk, sentetik lastik, fotoğraf filmi, deterjan, boya, dinamit, plastik,antifriz ve gübre gibi maddelerin üretiminde doğalgaz doğrudan hammadde olarak kullanılır. Bugün dünyadaki metanol üretiminin % 70’i doğalgaz ile sağlanmaktadır. Diğer taraftan özellikle A.B.D’deki Kansas, New Mexico, Oklohama, Texas ve Utah’daki kuyulardan çıkarılan doğalgaz içinde %2 ile 7 helium bulunması sebebiyle, buralardan elde edilen doğalgaz helium üretiminin ana kaynağını oluşturmaktadır.
1996 yılı itibariyle dünya doğalgaz rezervi 142 trilyon m³ olarak tahmin edilmekte ve en büyük rezerv % 42 ile Bağımsız Devletler Topluluğu’nda (% 90 Rusya Federasyonu, % 10 Türkmenistan) bulunmaktadır. Bu ülkeyi İran(% 13), A.B.D (% 15), Katar (% 4), Cezayir (% 3), Norveç, Hollanda, Suudi Arabistan, Nijerya, Venezuella, Endonezya, Mısır, Kanada, Meksika ve İngiltere izlemektedir.
Günümüzde doğalgaz, boru hatlarıyla gaz olarak veya sıvılaştırılmış olarak (LNG) denizyolu ile nakledilerek kullanıcılara ulaştırılabilmektedir.1960’lı yıllardan itibaren birçok ülkede yaygın olarak kullanıma sunulan doğalgaz tüketimi Avrupa’da 1996 yılında 470 milyar m³ olarak gerçekleşmiştir. (Türkiye’de 1996 tüketimi 7,9 milyar m³’dür). Toplam enerji tüketiminin % 20’sini teşkil eden bu rakamın, 2010 yılında 650 milyar m³ ile %35’e ulaşması beklenmektedir.
Ülkemizde Trakya ve Mardin Çamurlu’da yaklaşık 14-15 milyar m³ doğalgaz rezervi mevcuttur. Rusya’dan doğalgaz ithali öncesi Hamitabat doğalgazı bazı sanayi tesislerinde kullanılmaya başlanmıştır. Özellikle büyük şehirlerdeki hava kirliliğini önlemek ve sanayide doğalgazın avantajlarından yararlanmak amacıyla kapsamlı çalışmalara 1980’li yılların başında başlanmıştır.
Sovyetler Birliği ile 18 Eylül 1984 tarihinde imzalanan, 25 yıl süreli doğalgaz sevkiyatına ait anlaşmaya göre ticari anlaşmanın yapılması görev ve yetkisi BOTAŞ ve SOYUZGAZ EXPORT’a verilmiştir. 14 Şubat 1986 tarihinde de bahse konu iki şirket arasında 25 yıl süreli ticari anlaşma imzalanmıştır.
İthal doğalgaz ilk olarak Haziran 1987’de TEK Hamitabat Kombine Çevrim Santralında kullanılmaya başlanmıştır. Bunu Temmuz 1988’de İGSAŞ’da hammadde olarak (gübre üretiminde), Ağustos 1988’de Ambarlı Kombine Çevrim Santralında elektrik üretimi için kullanımlar takip etmiş ve 1988’in sonlarında Ankara’da konut sektöründe kullanıma başlanmıştır. Gaz arzının sürekliliğini ve güvenirliliğini sağlamak için, arz kaynaklarını çeşitlendirme çalışmaları çerçevesinde ise Cezayir ile sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) alımı amacıyla 14 Nisan 1988 tarihinde 20 yıl süreli bir anlaşma imzalanmıştır.

Bina İçi Doğalgaz Tesisatı 
1 DOĞALGAZ BORU HATLARI :
Botaş tarafından yaklaşık 70 bar basınçta çelik boru hatlarıyla taşınan doğalgaz; Bulgaristan sınırında Malkoçlar’dan başlayarak Hamitabat – Ambarlı güzergahını izlemiş Marmara Denizi’ni önce Ambarlı – Pendik arasında geçip, daha sonra Pendik – İzmit üzerinden Muallim mevkiine ulaşmış, İzmit Körfezi’ni Muallim – Hersek bağlantısı ile geçip, Gemlik – Bursa, Bozüyük – Eskişehir üzerinden Ankara’ya varan 842 km’lik bir yol katetmiştir, Ayrıca mevcut boru hattı, İzmit-Köseköy-Düzce üzerinden Karadeniz Ereğlisi’ne, diğer bir hat ile Bursa-Karacabey üzerinden Çan’a ulaştırılmıştır.
Şehir girişlerinde bulunan RMS istasyonlarında basıncı 19-20 bar’a düşürülen doğalgaz PE kaplı çelik borularla bölge regülatörlerine kadar gelmekte, buradan ise 4 bar’a düşürülerek dağıtım hatlarıyla bina önlerine kadar ulaşmaktadır.Şehiriçi dağıtımlarında halen 5 il’de kullanılan doğalgazda değişik teknolojiler kullanılmıştır. Doğalgaz boru hatlarının yapımı için,
Ankara’da ; danışman firma British Gas, müteahhit İngiliz AMEC firması ile Türk Kutlutaş Ortak girişimi,
İstanbul’da ; danışman firma Fransız Sofregas müteahhit Fransız SAE firması ile Türk Alarko Ortak Girişimi,
Bursa’da ; danışman firma İtalgaz, Bonatti kreditör, Alarko mühendislik hizmetleri ve malzeme temini, Akfen yapımcı müteahhit,
Eskişehir’de ; Botaş’ın öz kaynakları ile finanse ettiği yatırımla, müteahhit olarak Epsilon Firması,
İzmit’te ise ; bir belediye kuruluşu olan İZGAZ, Yap-İşlet-Devret sistemiyle, Fransız SAE-Sofregas Ortak Girişimi, görevlendirilmiştir.
Ayrıca ; Ankara projesinde başlangıçta esas olarak mevcut havagazı şebekesinin rehabilitasyonu ve takviyesi esas alınmıştır. İstanbul’da ise mevcut havagazı şebekesinin rantabl olmadığı mazeretiyle ıslahından vazgeçilmiş ve tamamen yeni dağıtım şebekesi inşası esas alınmıştır. Bursa, Eskişehir ve İzmit’te de yeni şebeke inşası ile boru hatları tesis edilmiştir.
Bu sebeple Ankara’da dağıtım hatları 75-100 mbar iken (yeni hatlar hariç), diğer illerde 4 bar basınçla çalışmaktadır ve PE borulardan oluşmaktadır. Yürürlükte olan ve 2.2.1990 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 397 sayılı KHK’ye göre: “Bundan böyle kentsel doğalgaz yatırımları sadece BOTAŞ tarafından gerçekleştirilecek ve kurulacak sistemlerin işletmesi, BOTAŞ, belediye, özel ve tüzel kişilerin ortak olacağı şirketlerce yapılacaktır” denmektedir.

2 DOĞALGAZ DAĞITIM ŞEBEKELERİNDE İŞLETME BASINÇLARI :  
Gaz dağıtım şebekeleri işletme basınçlarına göre aşağıdaki kategorilere ayrılır.
Düşük basınç – 100 mbar’a kadar,
Orta basınç – 4 bar’a kadar
Ara basınç – 5-19 bar
Yüksek basınç – 20-70 bar
Yukarıda da bahsedildiği gibi Ankara’da dağıtım hatları düşük basınç (yeni hatlar hariç) diğer iller’de orta basınç’ta çalışmaktadır. Binalara çekilen servis hattı ise PE boru olup, 4 bar basınçta çalışmaktadır. Bina dışına yerleştirilen regülatörlerde ise bu basınç ihtiyaca göre 21 mbar (düşük basınç) veya 300 mbar’a (orta basınç) düşürülerek kullanıma sunulmaktadır. Bina regülatörlerine kadar olan boru hatlarının yapımı BOTAŞ veya Yerel Gaz Kuruluşları’na aittir. Çelik boru kullanılan ana şebeke borularını korozyondan korumak için Katodik Koruma Metodu (TS 5141) uygulanır. Bu metodun temeli boruyu, toprağa göre negatif hale getirilecek bir güç kaynağı veya boru boyunca negatif magnezyum anotlar yerleştirme esasına dayanır. Katodik koruma kontrol noktaları kolayca ulaşılabilen yerlere konur. Dış sargıda hasar meydana geldiğinde boru hattı karada gömülü ise dolgu toprağının, denizaltında ise deniz suyunun etkisiyle, çelik boruların dış yüzeyinde gittikçe yayılan bir korozyon oluşmaktadır. Sargı malzemesinde meydana gelen bozulmaları (kaplamanın bozularak borudan ayrılması ve termal aşınmalar dahil) ve toprağa gömülü borularda zemin gerilimleri (soil stress) boru kaplama hasarlarının büyük kısmını oluşturmaktadır. İşte bunun için katodik koruma yapılır. Ancak özellikle yüksek dielektrik sabitini haiz kaplamalarda katodik korumada istenilen seviyeye ulaşmakta güçlüklerle karşılaşılmaktadır.

2.3 ANA EMNİYET VANASI :
Bir binaya verilen gazı tamamen kesebilmek üzere bağlantı hattı sonuna konulan küresel tipte bir gaz kapatma vanasıdır.

2.4 BASINÇ REGÜLATÖRÜ :
Şebeke gaz basıncının gaz tüketim cihazlarının kullanma basıncına indirilmesine yarayan bir regülatör, bina iç tesisat boru hattının girişine yerleştirilmelidir. Ancak basınç regülatörünün, bina iç tesisat boru hattı girişine yerleştirilmesi her sistemde şart değildir. Orta basınçlı sistem olarak adlandırılan 1-4 bar’lık şebeke gaz basıncının uyguladığı yerlerde bu tip uygulamalar olurken, 150-40 mbar’lık alçak basınç sistemlerinde, regülatörün bina iç tesisat boru hattı girişine konulması yerine, apartmanlarda her dairenin girişine konulacak gaz sayaçlarına yerleştirilmesi de mümkündür.

2.5 KOLON VE İÇ TESİSATLAR : 
Binalara döşenecek boru cinsleri çelik veya bakır borular olmalıdır. Apartmanlarda katlara gaz taşıyan düşey ya da yatay kolon hatlarında mukavemetlerinden ötürü çelik borular kullanılmaktadır. Çelik boruların bağlantı biçimleri gaz basıncına ve boru çapına bağlı olarak değişmektedir. Bu kriterlere göre sert lehimli manşonlu, kaynaklı veya flanşlı bağlantılardan hangisinin kullanılacağına karar verilmelidir. Konut içi tesisatta kullanılacak bakır borular, döşeme altından, iç tesisat boruları tabii olarak havalandırılan koruyucu borular içine döşenmelidir. Bakır boruların eklemeleri soketli veya vidalı olmalıdır. Bina iç tesisatlarında boru çaplarının hesaplanması TS 6565 ve TS 7363’e göre yapılacaktır.

2.6  MANUEL VANA :
Apartmanlarda her dairenin gaz sayacından ve gaz cihazlarından önce herhangi bir kontrol/kaçak durumunda gazı kesebilmek için küresel bir vana konmalıdır. (TS 9809)

2.7 GAZ SAYACI :
Bir abonenin belli bir zaman aralığında kullanacağı gaz tüketimi kaydetmeye yarayan sayaçlar, %2 hassasiyetle çalışabilecek nitelikte olmalıdır. Gaz sayacı, elektrik sayacı, buvat, zillere 15 cm’den yakın konumda bulunmamalıdır. Sayaçlar yapılarda konut içine konulmamalıdır. Ticari abonelerde yapı içine konulan sayaçların bulunduğu yerler, gıda maddeleri deposu, çöplük vb. kullanılmamalı ve yakınına patlayıcı ve parlayıcı madde konulmamalıdır. Sayaç sökülmesinde statik elektrikten korunmak için sayacın giriş çıkış boruları arasına iletken tel ile köprüleme yapılmalıdır. Sayaç bağlantılarında ön gerilme oluşturmayacak ve değişik tip sayaçların kullanımına imkan sağlayabilecek şekilde metalden, esnek bağlantı elemanları kullanılmalıdır. (TS 10878)

2.8 GAZ TÜKETİM CİHAZLARI :
Gaz tüketim cihazları;
Pişirme amaçlı
Su ısıtma /ısıtma/soğutma amaçlı olarak 2’ye ayrılır.
Pişirme amaçlı cihazlar ocaklar ve fırınlardır. Bu cihazlar ayrım hatlarına esnek borularla bağlanır.
Su ısıtma ve/veya ısıtma amaçlı cihazlar ise;
Şofben
Termosifon
D/G sobası veya şöminesi
Kat kaloriferi
Kombi
Merkezi ısıtma kazanlarıdır.
Bu cihazların montajı ve dönüşümü Yerel Gaz Kuruluşlarının “Doğalgaz İç Tesisat Yönetmeliği ve Dönüşüm Şartnameleri” ile ithalatçı /imalatçı firmaların “Montaj ve Dönüşüm Kuralları”na uygun olarak yapılmalıdır.

2.8.1 DOĞALGAZ KAZANLARI
Günümüzde ısıtma amacı ile kullanılan doğalgazlı sıcak su kazanlarını üçe ayırmak mümkündür.
1.    Standart kazanlar
2.    Düşük sıcaklık kazanları
3.    Yoğuşmalı kazanlar
Standart kazanlarda çalışma sıcaklıkları yüksektir. Kazan su sıcaklıkları 50 °C ‘nin altına indirilemez. Bu tür kazanların kullanma verimleri azdır. Tam yükte ve büyük kapasitelerde verim %89,1 verimine ulaşabilmektedir.
Sıcak su kazanlarında yıllık yakıt üretiminin ve çevreye verilen zararın en aza indirilmesi temel tasarım hedefleridir. Modern kazanlarda aranan bazı özellikler vardır. Bunlar ;
–      Düşük baca sıcaklığı
–      Aralıklı çalışma kaybının az olması
–      Düşük su sıcaklıkları ile çalışma
–      Yanma veriminin yüksek olması
–      Düşük emisyon değeridir.

2.8.2 GAZ BRÜLÖRLERİ
Gaz yakıt diğer yakıtlarla karşılaştırıldığında en kolay yakılan ve dolayısı ile en basit yapıya sahip olan yakıt tipidir. Doğalgaz brülörlerinin temel görevi yakıt ve havayı karıştırmak ve ateşlemektir. Ayrıca yanmanın kontrolü ve güvenlikle ilgili fonksiyonları da vardır. Gaz brülörleri iki ana gruba ayrılır. :
1. Üflemeli (Fanlı) gaz brülörleri
2. Üflemesiz (Atmosferik) gaz brülörleri
2.8.3 KANAL TİPİ HAVA ISITICI
Tamamen fabrikada monte ve test edilmiş ısıtma veya ısıtma/soğutma kombinasyonu amaçlı cihazlardır. Isıtma amaçlı sıcak hava, gaz yakıt yakılarak temin edilmektedir. Genellikle bodrum kata veya çatı arasına yerleştirilmektedir. Ancak dolap içine veya tesisat odasına da yerleştirilebilir.
Bu cihazlar mutlaka baca bağlantılı olmalı, temiz hava cihazın bulunduğu ortamdan temin edilirken, yanma ürünleri baca ile dış atmosfere atılmalıdır. Isıtma için kullanılacak hava iç ortamdan kanatlara emilir. Temiz dış hava ile belirli oranda karıştırılır ve ısıtıldıktan sonra besleme kanalları ile yine iç odalara gönderilir. Hava hareketi bir fanla sağlanır.

2.8.4 ÇATI TİPİ PAKET ISITICI + KLİMA ÜNTELERİ
Çatı tipi cihazlar tam olarak monte edilmiş ve fabrika testi yapılmış olarak sevk edilir. Bunlar genelde cihazın şantiyeye varmasından önce çatı üzerine monte edilmiştir.
Cihaz filtre, soğutucu ve ısıtıcı bölümlerinden oluşmaktadır. Tek fanla dış hava ve dönüş havası emilerek karıştırılmakta ve şartlandırıldıktan sonra kanal sistemine basılmaktadır. Soğutma DX olup, kompresör, kondenser ve soğutucu serpantin ünitenin kendi bünyesi içindedir. Isıtma elektrikle veya gaz yakıtlı hava ısıtıcı ile gerçekleştirilmektedir.

2.8.5 KOMBİ
Doğal gazlı kat kaloriferi uygulamalarında kullanılan ısı üretim cihazlarından biri de duvar tipi kombi cihazıdır. Duvar tipi şofben prensibi ile çalışan kombi cihazlarında hem ısıtma sıcak suyu hem de kullanma sıcak suyu birlikte üretilir. Cihazlar atmosferik brülörlü olup, ısıtma ve ısı değiştirgeci yüzeyleri paslanmaz çelik, bakır veya bronz malzemeden yapılabilmektedir. Şekil olarak şofbenlere benzer ve duvara asılarak monte edilir.
Bu cihazların avantajları:
a.            Alternatiflere göre ucuzdur.
b.            Hem ısıtma hem de kullanma suyu sağlamak aynı zamanda olasıdır.
c.            Duvara monte edildiği için az yer kaplar.
d.            Sirkülasyon pompası ve kapalı genleşme tankı üzerindedir.
Dezavantajları ise:
a.            Ömürlerinin 3-5 yıl gibi kısa olması.
b.            Servis ve yedek parça giderlerinin fazla olması.
c.            Kapasitelerinin sınırlı olması (genellikle 20,000 kcal/h )
d.            Verimlerinin daha düşük olması
e.            Otomatik kontrol sistemlerinin sınırlı olması.
f.             Tam güvenlik sistemine sahip olmaması
g.            2 kata kadar olan binalarda kombi cihaz daha pratik olabilir.
Sonuç olarak, duvar tipi şofben prensibi ile çalışan kombi cihazlar en fazla 2 veya 3 katlı yapılarda, kazan monte edilecek yeri olmayan 80-100 m2 daireler için dezavantajlarına rağmen pratik olmaktadır.
2.8.5.1 Kombi Cihazları Seçiminde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
1.            Tam emniyet sistemine sahip olmalıdırlar. Tam emniyet sisteminin içinde;
a.     2 ya da 3 manyetik gaz ventili
b.    İyonizasyon alev kontrolü
c.     Düşük basınç kontrolü özellikle bulunmalıdır.
2.            Modülasyon: Kaliteli, ekonomik bir kombi, modülasyon kontrolü, yani su ve oda sıcaklığına göre alev boyunu ayarlayabilen tipte olmalıdır. Bu tür kombiler tasarruf ve konfor sağlar.
3.            Sıcak su eşanjörü: Klasik sıcak su eşanjörlerinin boyutları çok ufaktır. Bu cihazlarda eşanjörlerde çok çabuk kireçlenme olmaktadır. Ayrıca yüksek sıcaklık, korozyona sebep olmaktadır. Bu eşanjörlerin yerine serpatinli mini boyler kullanılan kombiler tercih edilmelidir.
4.            Modern bir kombi arızasını hata mesajlarıyla kullanıcı ve servise gösterebilmelidir.
5.            Mekanik kontrollü kombiler yerine, termostat kontrollü elektronik kombiler kullanılması, sistemin ihtiyaçlara çabuk cevap vermesi sebebiyle konfor ve ekonomi sağlayacaktır.
6.            Bacalı kombilerde, mutlaka baca sensörü kullanılmalıdır.
7.            Kombi cihazları tesisatta genelde en üst katta olduğu için kolay hava tahliyesi yapılabilecek çözümler tercih edilmelidir.
2.9 HAVALANDIRMA SİSTEMİ VE BACALAR:
Yanmış gaz bacalarını üç ana gruba ayırmak mümkündür. (TS 7363) (EK-1)
Adi bacalar
Müstakil (ferdi) bacalar
Ortak (şönt) bacalar
Adi bacalara doğalgaz cihazları bağlanmaz. Sadece tek birimin kullanımını sağlayan müstakil bacalar doğalgaz cihazlarının bağlanması için en uygun bacalardır. Ortak (şönt) bacalar; zeminden çatıya kadar yükselen ana baca ve buna bağlanan her birine ait branşmanlardan meydana gelen bacalardır. Bacalar dairesel veya dikdörtgen kesitli olabilir. Dikdörtgen kesitli bacalarda uzun kenar kısa kenarın en çok 1,5 katı olmalıdır. Metal kılıf geçirilmiş bacaların bulunduğu yapılar paratoner ile korunmalı ve metal bacalar topraklanmalıdır.
Doğalgaz yakılması sonucu oluşan baca gazının 1m³’ünde 154 gr. su buharı bulunmaktadır ve bu da yaklaşık baca gazının % 19’una tekabül eder. Duvarlar boyunca ısı kayıplarından dolayı yoğuşma meydana gelebilir. Yoğuşma meydana gelebilecek yerlerde baca dizaynı yoğuşan suyun kolayca dreneja gidebileceği şekilde olmalıdır. Bacada yoğuşan suyu drene edecek kondensasyon borusu korozyona uğramayan malzemeden yapılmalı, tercihan iç çap 25 mm’den küçük olmamalıdır. Çift yakıtlı tesisatlarda baca, yüksek kükürt içeren baca gazına göre dizayn edilmelidir. Bu tür tesisatlarda baca malzemesinin alüminize çelik, paslanmaz çelik, alüminyum, uygun şekilde korunmuş tuğla veya betondan seçilmesi tavsiye edilir.
Baca gazının daha sıcak ya da daha korozif olduğu veya her iki hali de içerdiği durumlarda aside dayanıklı çimento veya aside dayanıklı ateş tuğlası kullanılmalıdır. Merkezi ısıtma sistemlerinde bodrumdaki yer veya baca uygunsuzluğu olan binalarda kalorifer kazanı çatıya da monte edilebilmektedir. Gürültü seviyesi bakımından atmosferik kazanların çatıya montesi gerekmektedir. Kılıf geçirilen bacalarda mutlaka izolasyon yapılmalıdır. (alttan ve üstten). Eğer bodrum katındaki kalorifer daireleri için bina dışından baca yapılacaksa, bacanın soğumasını ve yoğuşmayı önlemek üzere mutlaka paslanmaz çelik veya alüminyumdan mamül çift cidarlı, arada izole maddesi olan bacalar kullanılır. Bu metal bacaların en alt kısmında izolasyona rağmen yoğuşmuş su buharını toplamak için paslanmaz çelikten drenaj sistemi yapılır. Cihaz atık gaz borusu (duman kanalı) üzerinden cihaz çıkışından itibaren boru çapının 2-3 katı mesafede atık gaz kontrolu için test deliği olmalı ve sızdırmazlığı sağlanmalıdır. Bireysel ve merkezi sistem kullanılan yerlerde cihazın monte edileceği yerde mutlaka TS 7363’e göre havalandırma yapılmalıdır.
2.10 EMNİYET SİSTEMLERİ :
Doğalgaz normalde kokusuzdur ancak sızıntı halinde fark edilebilmesi için kokulandırılır. Havaya göre yoğunluğu 0,.58-0,79 arasında olup (Hava=1) , havadan hafiftir. Bu sebeple kaçak halinde tavana doğru yükselir. Havadan hafif olması sebebiyle mevcut doğal yada cebri havalandırma ile LPG’ye kıyasla çok daha kolay tahliye edilebilir ve gaz kaçak kontrol sistemleri daha kolay ve ekonomik dizayn edilebilir. Doğalgaz zehirli değildir, ancak hava ile %5-15 oranında karıştığında patlama özelliğine sahiptir. Bu sebeple doğalgaz tesisatı ve cihazı bulunan yerlerde gaz alarm sistemlerinin kullanılması gerekmektedir.
Bir gaz alarm dedektörü ve sistemi şu ana elemanlardan oluşur.
Algılayıcı Sensör
Bu sensör sistemin en önemli elemanıdır. 2 tipi vardır.
Yarı iletken esaslı sensörler : Seçici özelliği yoktur. Her türlü yan oluşuma (duman, yemek buharı, alkol, amonyak v.b) karşı duyarlı olup, doğalgaz dışında da alarm vererek yanlış uyarılara sebep olurlar.
Katalitik esaslı sensörler: Bunlar yakma prensibi ile çalıştıklarından kesinlikle seçicidirler ve doğalgaz ya da LPG gibi hidrokarbon kökenli gazlar dışında hiçbir yan oluşuma karşı yanlış alarm vermezler.
b) Elektronik Değerlendirme / Gösterge/Kontrol panosu
Sesli/Işıklı Uyarı Düzenekleri
d) Otomatik Gaz Kesme Ventili
Gaz alarm sistemleri bu dört elemanın değişik kombinasyonlarında olabilir. Ancak bu tip sistemlerin kullanım gereksinimini ve hangi şartlarda kullanılacağını belirleyen herhangi bir düzenleme henüz ülkemizde mevcut değildir. Genel olarak bir kazanın gücü 140 KW’tan fazla ise veya kazan dairesinin tüm kapasitesi 1400 KW’tan fazla ise ya da kurulu kapasitenin kazan dairesi hacmine bölümü 1100 W/m³’den fazla ise gaz alarm cihazı kullanmak gerekir. Bu değer 2800 W/m³’ten büyük ise 2 cihaz kullanılmalıdır. Aşağıdaki hallerde ise kapasiteye bakılmaksızın mutlaka bir gaz alarm cihazı kullanılmalıdır;
Talebe yurdu, okul, hastane, tiyatro, sinema gibi insanların toplu halde bulundukları yerlerde,
Kazan dairesinin üstünde veya yanında bina varsa,
Aynı kazan dairesinde doğalgazla beraber katı yakıt veya sıvı yakıt kullanılıyor ise.
Konutlarda gaz alarm cihazının konumu doğru çalışma için çok önemlidir ve kontrol edeceği gazın cinsine göre değişmektedir. Doğalgaz için tavandan 20-30 cm aşağıya, LPG için tabandan 20-30 cm yukarıya yerleştirilmelidir. İlk yakma sırasında sızabilecek gazdan etkilenerek yanlış alarm vermesini önlemek için gaz alarm cihazları
Kombi ve kat kaloriferinden 1-2 metre,
Fırın ve ocaklardan 2-3 metre uzağa yerleştirilmelidir.

Boru Çapı Tayini 

Konutlardaki doğalgaz iç tesisatını projelendirmede yapının büyüklüğü önemli bir faktördür. Büyük yapılarda genellikle kalorifer kazanlarına giden tesisat ile yemek pişirme ve sıcak su ihtiyacı için döşenecek iç tesisat ayrılır. Kalorifer kazanlarında büyük ölçüde gaz tüketirli. Bu boru çaplarının büyük olmasını gerektirir.
Villa tipi küçük yapılarda bu tip ayrıma gerek yoktur. Bina tek bir regülatörden beslenecektir. Tek regülatörde çıkış basıncı 22,6 mbar değerindedir.
Boru içinde akış halinde, akışkanla cidar arasındaki sürtünme kayıpları ve yerel rahatsızlıklardan doğan özel kayıplar dolayısıyla boru giriş çıkışı arasında bir basınç farkı oluşur. Bu basınç farkı veya kaybı bir çok faktöre bağlı olmakla birlikte esas olarak hıza bağlıdır. Basınç kaybı hızın karesi ile doğru orantılı olarak artar. Boru çapları ne kadar küçük seçilirse akış o kadar da büyük olacak ve buna bağlı olarak basınç kaybı artacaktır.
Boru hesabının temelini, kullanabileceğimiz basınç farkı teşkil eder. Bu basınç farkı standartlarca veya sistem şartları tarafından belirlenir. Boru çapı bu farkı kullanabilecek şekilde hesaplanarak seçilmelidir.

3.1 İÇ TESİSAT BORU ÇAPI HESABI 
İç tesisat boru çapı hesabında farklı standartlar farklı yöntemler ortaya koymaktadır. Yöntemlerin farklılığı basitleştirici kabullerden kaynaklanmaktadır.
Basitleştirici kabullerin az olduğu, bu sebeplerle de biraz daha uzun ve yorucu yöntem Türk Standartları tarafından da kabul edilen TRGI Teknik Kurallarındaki Diferansiyel yöntemdir.
İç tesisat hesabı aşağıdaki adımlardan oluşur :
a.    Tesisat planında, boru tesisatı, tesisat bölümlerine (TB) ayrılır.
b.    Kritik devre seçilir.
c.     Her tesisat bölümü için maksimum gaz debisi ile hız hesaplanır.
Bu gaz debisi aşağıdaki formülle hesaplanır.
Burada ;  H : Ocaklar, Fırınlar
D : Şofbenler
R : Soba ve termosifonlar
U : Kombi cihazlar, kat kaloriferleri
d.    Basınç kayıpları hesabı
Bina içi tesisatta kabul edilebilir toplam basınç kaybı 2,8 mbar değerindedir. Bina girişindeki regülatör ile en sondaki cihaz arasında gazın akışı için kullanılacak olan bu basınç farkının, ΔPm  hatlar arasındaki dağılımı şöyledir.
Bina bağlantı hattı             ΔPm= 0,2 mbar
Dağıtım hattı                  ΔPm= 0,3 mbar
Düşey kolon hattı            ΔPm= 0,0 mbar
Sayaç bağlantı hattı          ΔPm= 0,8 mbar  (tüketim hattı)
Cihaz bağlantı hattı           ΔPm= 0,5 mbar
Sayaç                       ΔPm= 1,0 mbar
Bu dağılım çok daireli binalarda hesabın sistematik bir şekilde yapılabilmesi için ortaya konmuştur. Örneğin bir villa iç tesisatında böyle bir dağılıma gerek duyulmaksızın toplam basınç kaybını kullanacak şekilde boru çapı hesaplanır. Bina içi tesisatta gaz hız sınır değeri ise 6 m/s ‘dir. Bu değer hiçbir tesisat bölümünde aşılmamalıdır. Her tesisat bölümündeki toplam basınç kaybı, ΔP aşağıdaki denklemle ifade edilir.
ΔP = R.L + Z + ΔP
Bu denklemde ;
R= Özgül sürtünme kaybı , mbar/m
L= Boru boyu ,m
R.L. = Sürtünme basıncı kaybı , mbar
Z= Yerel basınç kaybı, mbar
ΔP= Yükseklik farkından doğan basınç kaybı veya kazancı , mbar
Boru hesabında ana kriter ; Her hatta meydana gelecek basınç kaybının, müsaade edilebilir basınç kaybından küçük olmasıdır.
İç tesisata ait hesaplar yapılırken aşağıdaki FÖY dikkate alınır.

HAT ADI 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17
TB Cihaz / Adet ∑V f 3 x 4 Vs L DN v R R x L ∑ξ Z ΔH ΔPh ΔP Kontrol
m3/h m3/h m3/h m m/s mbar/m mbar mbar m mbar mbar

3.2 GENEL HUSUSLAR
Tüm yurttaki gaz kullanımı ile ilgili her türlü mevzuatı düzenleyici, icra ve koordine edici “Ulusal Gaz Enstitüsü” kurulmalıdır.
Yerel gaz kuruluşlarının ve BOTAŞ’ın “İç Tesisat Yönetmeliği ve Dönüşüm Şartnameleri” hala farklılıklar içermekte olup, günün şartlarına göre revize edilip, Enerji Bakanlığı’nca yayınlanarak yürürlüğe konmalıdır.
Doğalgazın en uygun kullanımı halinde tehlikesiz olduğu, hava kirliliğine sebep olan en az emisyon değerlerine sahip olduğu ve gerek kullanım kolaylığı gerekse ekonomik oluşu tüm medya da sürekli olarak işlenmelidir. Ve tüketiciler doğal gaz kullanımına teşvik edilmelidir.
Binaların doğal gaza geçerken ilk kuruluş maliyeti olarak 6-8 daire kadar bireysel sistem, daha fazla daireli yapılarda ise merkezi sistem seçilmelidir.
Yeni yapılacak binalardaki kalorifer daireleri ve bacaların doğalgaza uygun şekilde yapılması için gerekli uygulamalara ivedilikle geçilmelidir.
Doğalgaz Tesisat ve Cihazlarında sigorta mutlaka zorunlu hale getirilmelidir.
Doğalgaz projesi yapan taahhütçü firma mühendislerinin proje onay yetkisini öncelikle Makine Mühendisleri Odasın’dan almalarını zorunlu hale getirecek düzenleme yapılmalıdır.
Binalarda Tesisata İlişkin (Bölüm IV)

4.1 BORULAR : 
Yer altına döşenen borular satıhtan 50 cm aşağıya döşenmeli alt ve üstüne kum yastıklanması yapılmalı, (10 ve 20 cm) çelik borular korozyona karşı (TS 2169’a uygun) korunması için tam olarak izole edilmelidir. İzolasyon % 50 bindirmeli sıcak veya soğuk sargı ile yapılmalıdır. Kaplama toprak seviyesinden çıktığı yerden itibaren en az 20 cm yukarıya devam etmelidir. Yer üstü borular ise sarı renkli yağlı boya ile boyanmalıdır. (Galvenizli boru kullanılmaz ise). İhtiyaç duyulan yerlerde katodik koruma yapılmalıdır.
Bina bağlantı hatları binaya, bina girişine yakın, yeterince aydınlatılmış, kuru, kendi kendine havalanabilen tehlike anında kolayca ulaşılabilecek bir yerden girmelidir. Buradaki gaz boru ve ana vanası hasara uğramayacak şekilde korunmuş olmalıdır.
Bina bağlantı ve kolon hatları bina dış duvarı ve döşemeden koruyucu borularla geçirilmelidir. Zemin üstüne çıkış ve bina içine giriş noktası arasında kalan kısımları korozyona ve mekanik darbelere karşı korunmuş olmalıdır. Koruyucu borunun iç çapı, gaz borusunun dış çapından en az 20 mm daha büyük olmalıdır. Koruyucu boru, bina dış duvarı içine sıkı ve tam sızdırmaz biçimde yerleştirilmeli ve duvarın her iki tarafından dışarı doğru en az 50 mm taşmalıdır. Koruyucu boru ile gaz borusu arası uygun macunla doldurularak tam sızdırmaz hale getirilmelidir.
Bina bağlantı hatları ile telefon, elektrik hatları ve sıcak, kızgın su boruları arasında en az 30 cm’lik bir açıklık olmalıdır.
Gaz boruları kendi amacı dışında (Elektrik, Topraklama hattı vb.) kesinlikle kullanılmamalıdır.
Sıva üstü hatları duvara çelik dübelle tutturulmalıdır.
Duvar içindeki kanallardan geçen hatlar kelepçelerle tespit edilmeli üstleri havalandırmaya uygun kapak ve ızgara ile örtülmelidir. (TS 7363)
Sıva altına kesinlikle doğal gaz tesisat borusu döşenmemelidir.
Yoğuşma, sızıntı ve terlemeden etkilenmemesi için diğer boruların üstünde uygun bir yere yerleştirilmelidir.
İç tesisat hatları; aydınlık, asansör boşluğu havalandırma, duman ve çöp bacaları ile davlumbaz içinden geçirilmemelidir.
Boru hattına girebilecek pislikleri temizlemek için yatay ve düşey hatların birleştiği en büyük kesitli ve en alt noktasına temizleme T parçası yerleştirilmelidir.
Rutubetli yerlere döşenen iç tesisat hatları korozyona karşı tam olarak korunmalıdır.
Gaz boru bağlantı elemanları ile yapılmış dişli bağlantılarda uygun plastik esaslı sızdırmazlık malzemeleri veya sızdırmazlık macunu ile birlikte keten kullanılmalıdır. (TS 10943, TS 10944) (Keten bezir yağı ile doyurulmuş olarak kullanılacaktır.) Ancak uzun vadeli emniyet açısından dişli bağlantıdan kaçınılmalıdır.
Kolon hatları kapıcı dairesi ve sığınak içerisinden geçirilemez.
80 mm ve üzerindeki borular kesinlikle kaynakla birleştirilecektir. 50 mm ve altındakiler oksijen, üzerindekilerde elektrik ark kaynağı yapılmalıdır.

4.2 SAYAÇLAR : 
Bina dışında bulunan doğalgaz sayaçlarının koruyucu kutuları standardlara uygun olmalıdır.
Sayaç vanalarının açma-kapama kolu olmalı ve kolayca ulaşılabilir olmalıdır.
Kalorifer kazanları için kullanılan sayaçlar kesinlikle kazan dairelerine yerleştirilmemelidir.
Açıktan döşenen iç tesisatlarda gaz sayaçları genellikle merdiven sahanlıklarında daire girişlerine yakın yerleştirilir. Ancak sayaçlar uzaktan okunabilecek ve değiştirilebilecek şekilde ve mekanik darbelere karşı korunmuş monte edilmelidir.

4.3 VANALAR :
Cihaz girişlerine mutlaka gazı kesici standartlara uygun emniyet vanası (küresel vana) konmalıdır.

4.4 CİHAZLAR :
Doğal gaz cihazlarının kapasitesi ihtiyacın altında veya üstünde olmamalıdır.
Cihazlar mutlaka üretici/ ithalatçı firma montaj klavuzunda belirtilen kurallar çerçevesinde monte edilmelidir.
Bacalı cihaz seçiminden önce mutlaka uygun baca olup, olmadığı kontrol edilmelidir.
A tipi cihazlar 12 m³, B tipi cihazlar net hacimleri 8m³’den küçük olan yerlere yerleştirilmemelidir. Hacim ne olursu olsun B tipi cihazlar açık balkon, yatak odası, banyo, WC gibi yerlere konmamalıdır.
A ve B tipi cihazların bulunduğu yerler mutlaka havalandırılmalıdır. (TS 7363’e göre)
B tipi cihazlar mümkün olduğu kadar bacaya yakın bir yere konmalı, yatay boru uzunluğu 2 dirsek ve 2,5 metreden fazla olmamalıdır. Atık gaz boruları en az % 3 yükselen eğimle bacaya bağlanmalı, davlumbaz çıkışından itibaren en az boru çapının 2 katı kadar dikey çıkmalı sonra dirsek konmalıdır. 90 ° dirseklerden kaçınılmalıdır.
C tipi cihazların (Denge bacalı) baca çıkış boruları atmosfere açık, hava sirkülasyonu olan yerlere bağlanmalıdır. Kapalı balkonlara baca çıkışı verilemez. Açık alanlarda baca çıkış borularının minimum yüksekliği 0,30 m, insanların geçtiği yerde en az 2 m. olmalıdır. Dışarıya taşan çatı veya alaşım kaplamanın üstten bacaya uzaklığı en az 1,5 m olmalıdır.
Baca tepmesine karşı bacalı tüm doğal gaz cihazlarında atık gaz sensörü olmalıdır.
Merkezi sistemlerde bodrum katı müsait değilse çatı katına kazan konulması düşünülmelidir.
Merkezi sistemlerde; radyatör ve yerden ısıtmalarda Atmosferik kazan, fan-coil sistemlerde ise Cebri brülörlü kazanlar tercih edilmelidir.
Doğalgaz cihazların yıllık bakımı zorunluluk haline getirilmelidir.

4.5 BACALAR : 
Doğalgaz bacaları ısı, yoğuşma ve yanma ürünlerinden etkilenmeyecek malzemeden ilgili standartlara göre imal edilmelidir. Bacalar düşeyle 30 °’lik en fazla 1 sapma yapabilir. Bacalar da kesit daralması olmamalıdır.
Baca tepesi çatı mahyasından en az 80 cm, çatı örtüsünden en az 100 cm yüksekte olmalıdır. Daha yüksek komşu bina var ise bu baca en az komşu bina yüksekliğine ulaşmalıdır.
Bir bacaya ancak benzer çekişli gaz cihazları bağlanmalıdır. Tabi çekişli cihazla, fan çekişli cihaz aynı bacaya bağlanamaz.
Mutfak aspiratör bacalarına gaz cihazı bağlanmamalıdır.
2 şönt baca braşmanı ana bacaya bağlanamaz.
Üflemeli brülörlü cihazlar şönt bacaya bağlanamaz.
Kalorifer bacaları mutlaka çift cidarlı olmalıdır. Baca “Boru + izolasyon + Hava boşluğu + Tuğla duvar veya kaplama”dan oluşmalıdır. (Isı yalıtımı, gürültü önlenmesi, ömür ve güvenlik sebebiyle)
Duman kanalları beyaz cam yünü ile izole edilip, üzeri galvanizli saç veya alüminyum folyo ile kaplanmalıdır.
Bacalar her yıl en az 1 defa temizletilmelidir. (özellikle dönüşüm esnasında kılıf geçirilmeyen bacalar)
Bacanın görevi, duman çıkışlarını çevreye zarar vermeyecek şekilde dışarı atmak ve kalorifer kazanında sıcak gazların istenilen hızda dolaşabilmesi için gerekli doğal çekişi sağlamaktır.
Aşağıdaki tabloda yakıtlara ve kazan gücüne ait baca nominal çapları görülmektedir.
YAKIT = Doğalgaz + Sıvı Yakıt

Kazan gücü (Kcal/h) H=10 H=20 H=30 H=50 H=75
20 000 150 150
30 000 150 150
40 000 150 150
50 000 150 150 150
75 000 175 175 175
100 000 200 200 175

DOĞALGAZLI ŞOFBEN:
Bu tip cihazlar için beş tip baca söz konusudur.
a.   Bağımsız Baca
b.   Havalandırmalı Baca
c.   Ortak Baca
d.    Ortak Şönt Baca
e.   Ortak Havalandırmalı Şönt Baca
Elektrik Tesisatı (Bölüm V)
Kazan dairesindeki elektrik tesisatları TS 1257’de belirtildiği gibi etanş olmalıdır.
Aydınlatma ve pano elektrik tesisat kabloları NYM antigron, brülör kabloları ise, hareketli yerlerde çelik spiral kılıf içerisinden NYAF, hareketsiz yerlerde NYA olacaktır.
Kazan daireleri aydınlatma sistemi tavandan en az 50 cm aşağıda olacak şekilde, tavandan zincirle sarkmalı veya duvarda olmalıdır.
Kazan dairelerine 20 ohm değerinin altında özel topraklama sistemi kurulmalıdır.
Elektrik motorları (pompa v.b.) için termik koruyucu seçerken termik orta noktası cihazın çektiği akım mertebesinde olmalıdır. Termik koruyucu orta noktada ideal çalışır. Benzer durum prosestatlar (basınç şalterleri) için de geçerlidir.
Kazan dairelerinde ve elektrik panoları içinde standartlara uygun malzeme kullanılmalı, açıkta kablo bırakmayacak şekilde (kablo kanalı içinden) tesisat döşenmelidir.
Emniyet Tedbirleri ve Diğer Hususlar (Bölüm VII)

Doğalgaz tesisatları mutlaka gaz kuruluşlarından yetki almış tesisatçılarla, kayıtlı mühendislerin kontrolunda, gaz kuruluşlarının uygulama kurallarına göre yapılmalıdır.
Herhangi bir tehlike anında gazı kesecek olan ana kapama vanası ile elektrik akımının kesecek ana şalter, kazan dairesi dışında olmalıdır.
Apartman girişinde kolayca görülebilecek bir yere, ana vana yerini gösterir bir plaka asılmalıdır.
İleride büyük zarar ve kayıplara uğramamak için kullanılacak tüm malzemeler TSE veya uluslararası kabul görmüş standardlara uygun ve doğalgazda kullanılmak üzere imal edilmiş olmalıdır.
150.000 kcal/h (175 KW)’den büyük kazan dairelerinde bina içinden giriş kapısına ilaveten dışa açılan, bırakıldığında kendiliğinden kapanan metal bir kapı olmalıdır. (TS 1257)
Her kazanın aynı duman kanalı ve bacası olmalıdır.
Bina kolon hatlarının havalandırması için gazın toplanması muhtemel ve çatıya yakın üst noktada havalandırma kanalı açılmalı ve gaz alarm cihazı konmalıdır.
Kazanların önünde en az 1 m yanlarda 0,75 m serbest alan olmalıdır.
Kazan dairesi yüksekliği en az 2,5 m. olmalıdır. Özellikle yeni yapılan binalarda bu zorunluluk getirilmelidir.
Kazan dairelerine mutlaka alarm sistemi kurulmalı dedektör sayısı tavandaki kirişlerde gözönüne alınarak hesaplanmalıdır. Gaz dedektörleri suni alarm vermemesi için yarı iletken tip değil, katalitik tip olmalıdır. Gaz alarm sistemleri herhangi bir tehlike durumunda, ana kesme vanası önündeki selonoid vanayı kapatarak sesli ve ışıklı uyarı vermelidir.
Kazan dairelerinin görülebilecek bir yerine, işletmecinin kolaylıkla anlayabileceği tarzda hazırlanmış bir “İŞLETME TALİMATI” asılmalıdır. (TS 2797) İşletme talimatında, şu bilgiler olmalıdır.
Güvenlik düzenlerinin tanıtılması,
Arıza durumunda yapılacak işler,
İşletme kesintilerinde yapılacak işler,
Dönüşüm için teklif verilmeden, önce binanın baca ve havalandırma durumları detaylı bir şekilde incelenmeli ve varsa özel durumlar projede belirtilmelidir. Kazan dairelerinde binanın diğer katlarına ait aspiratör, klima santralı gibi cihazların olmaması gerekir. Vakum etkisi yapıp, kazan çekişini etkileyerek arızaya sebep olabilir.
Radyatörlerde termostatik vana mutlaka kullanılmalıdır. Büyük miktarda ısı ekonomisi ve konfor sağlayacaktır.
Sirkülasyon pompalarının mutlaka gidişe yerleştirilmesi gerekmektedir. Böylece sistemin hava yapması ve üst katların ısınmama problemleri çözümlenir.

Dış cephe Mantolama

Dünya üzerindeki birincil enerji kaynaklarının hızla tükenmesi üzerine gelişmiş ülkeler başta olmak üzere tüm ülkeler enerji ihtiyaçlarını kontrol altına alma ve enerjiyi etkin kullanma yöntemleri geliştirmişlerdir. Ülkemizde de; başta sanayi ve konut sektörlerinde olmak üzere, enerji tüketimleri her geçen yıl artmaktadır. Konutlarda kullanılan enerjinin büyük bir kısmı ısıtma ve soğutma amaçlı olarak tüketilmektedir. Söz konusu bu enerjinin; etkin kullanılması, ısı yalıtımı ile sağlanabilir.

Bina zarfı, binanın iç ortamını dış ortamdan ayıran yapı elemanlarını kapsar. Duvarlar,kapılar, pencereler, döşeme, tavan ve çatı, bina zarfını oluşturur. Sağlıklı yaşam koşullarının yaratılması, yakıt tüketimlerini azaltarak; kullanıcının düşük yakıt masrafları ile sistemini işletmesinin ve dolayısıyla hava kirliliğinin azaltılmasının sağlanması, binanın iç ve dış etkenlerden korunarak ömrünün uzatılması amacıyla; yapı bileşenleri üzerinden, farklı sıcaklıktaki iki ortam (dış hava – yaşanan mahaller) arasındaki ısı geçişini azaltmak için yapılan işlemlere ısı yalıtımı denir.İşleriiz için fiyat alın.

Mantolama nasıl yapılır

Dış Cephe Isı İzolasyonu

Mantolama Nasıl Yapılır

1- Levha kalınlığına uygun ölçüde subasman profili, ilk kat döşeme seviyesinin 20cm alt kısmına dubel ile tesbit edilir.
2- Yapıştırma harcı levha yüzeyinin tümüne kenarları boyunca sürekli, orta kısımlara noktasal olarak sürülür. Yapıştırıcının levhaların arasına en az %40 oranında temas etmiş olmalıdır.
3- Eğri olmayan çok düzgün cephelerde 10×10 mm ölçülerinde taraklı mala ile uygulama yapılabilir. Yapıştırma harcı levha yüzeyinin tümüne taraklı mala ile sürekli bir şekilde sürülür.
4- Yapıştırma harcı uygulanmış levhalar, subasman profiline oturtularak levhalar arasında boşluk kalmayacak ve binilerin sıkıca birleştirilecek şekilde hafifçe kaydırılıp duvara yapıştırılır.
5- Yapıştırma işleminden 24 saat sonra, yapının yüksekliği ve yüzey özelliklerine göre tarif edilmiş derinlikte ve sayıda dubelleme yapılır.
6- Dubelleme işleminden sonra kapı, pencere ve bina köşelerine, düzgün ve dayanıklı bir köşe oluşturmak için ebatlarına uygun ölçülerde alüminyum veya kendinden fileli köşe profilleri yerleştirilir.
7-8- Köşe profillerinden sonra, ilk kat sıva çelik mala ile uygulanır ve taraklı mala ile homojen bir kalınlık elde edilir.
9- İlk kat sıvayı takiben, alkalilere dayanıklı donatı filesi ilk kat sıvanın üzerine hafifçe gömülerek yatay ve düşey yerleştirilir.
10-11- İlk kat sıvanın hafifçe suyunu atmasından sonra ikinci kat sıva yapılır
12- İkinci kat sıvanın tamamen kurumasını müteakip (en az 24 saat) astar boya uygulaması yapılır.
13- Son kat dış cephe kaplaması olarak silikonlu veya akrilik esaslı boya veya dekoratif kaplama mala veya rulo ile uygulanır.
– Isı, farklı sıcaklıklara sahip ortamlarda daima sıcaktan – soğuğa doğru geçerek bir denge oluşturma eğilimindedir. Yapı elemanlarını meydana getiren malzemeler, söz konusu ısı geçişine, ısı iltkenlik katsayılarına bağlı olarak bir direnç gösterirler. Yani; en genel anlamda ısı yalıtımı, ısı geçişini azaltan bir dirençtir.
Isı yalıtım malzemeleri ise; farklı sıcaklıklardaki ortamlar arasında ısı yalıtımı amacıyla kullanılan, ısı iletkenlik katsayıları 0,065 W/mK’den küçük olan malzemelerdir.

Yapılarda ısı yalıtım amacıyla yaygın olarak, polistren (XPS, EPS), poliüretan gibi sentetik esaslı köpükler ve camyünü, taşyünü gibi mineral lif esaslı ısı yalıtım malzemeleri kullanılmaktadır. Isı yalıtımının bina ve ısıtma sistemi başta olmak üzere, ülke ekonomisi ve çevre gibi çeşitli konularda pek çok olumlu etkisi mevcuttur.
– Ancak; mantolama, binaların dış yalıtımı konusunda en etkin çözüm olarak öne çıkmaktadır.Mantolama uygulamasının, diğer ısı yalıtım uygulamalarına göre avantajlarıda çok fazladır.
– Bina dış cephelerinde neredeyse %50 oranında yüzey teşkil eden ısı köprülerini (kolonlar ve kirişler) ortadan kaldırır. Böylece binalarımızda enerji tasarrufu sağlandığı için daha az enerji ile istenilen konfora ulaşılmasını olanaklı kılar. Bunun doğal sonucu ise hava kirliliğindeki azalma olacaktır.
– Bu sistemin bir diğer avantajı da yapı bileşenlerinin yüzey sıcaklıklarının belirli bir düzeyin altına düşmesi halinde, ortamdaki su buharının yoğunlaşarak yüzeyde veya iç katmanlarda oluşturduğu terleme ve yoğuşmayı (rutubet) ortadan kaldırmasıdır.
– Mantolama sistemi, Binalarımızı atmosferik şartlara karşı koruduğu gibi; farklı hava şartlarında oluşabilecek genleşme ve büzülme gibi yapı bileşenlerinde meydana gelen fiziksel değişimleri önlemektedir. Duvar iç gerilmeleri ve yapı hasarlarının önlenmesiyle binaların daha güvenli ve uzun ömürlü olmasını sağlamaktadır. Dıştan yalıtım yapıya yeterli bir ısı depolama yeteneği sağlar. Bu durum yaz kış binanın iç mekan sıcaklığının dengede tutulmasına yardımcı olur.

1-Isı yalıtımı nedir?

Binalarımız kışın soğur, yazın ise ısınır. Kışın kömür, doğalgaz gibi yakıtlar kullanarak evimizi soğumaması için ısıtır; yazın ise ısınan evimizi klimalarla soğuturuz.

Isı yalıtımı, kışın ısınmak yazın da serinlemek için harcadığımız enerjiyi azaltmak ve daha rahat ortamlarda yaşamak amacıyla binaların dış cephe duvarları, cam ve doğramaları, çatıları, döşemeleri ve tesisatlarında, ısı geçişini azaltan önlemler almaktır.

2- Isı yalıtımının faydaları nelerdir?

Yönetmeliklere uygun yapılacak ısı yalıtımı, ısınma veya serinleme amacıyla yaptığımız harcamalardan ortalama % 50 tasarruf ederek yazın serin kalmaya kışın daha iyi ısınmaya imkan sağlar. Dengeli oda sıcaklıkları yaratarak konforlu ve sağlıklı mekanlar oluşturur. Evlerde küflenme, siyah leke ve mantar oluşmasına neden olan yoğuşmayı (terlemeyi) önler. Isı yalıtımıyla ayrıca yakıt tüketimi ve dolayısıyla atık gazlar azaltılarak çevrenin korunmasına katkıda bulunulur.

3- Isı yalıtımı binanın nerelerine yapılır?

Isı yalıtımı
– Binaların çatı ve duvarlarına
– Toprak temaslı mahallere
– Katları ayıran döşemelere
– Tesisat boruları ve havalandırma kanallarına
– Garaj, depo gibi ısıtılmayan bölümlere bakan duvarlara yapılır.

Ayrıca özel kaplamalı yalıtım camı üniteleri ve yalıtımlı doğramalar kullanılarak kışın pencerelerden oluşan ısı kayıpları azaltılır, yazın binaya güneş ısısı girişi sınırlanır.

4- Isı yalıtımı nasıl yapılır?

Isı yalıtımı evlerimizin çatı, döşeme ve dışa bakan tüm duvarlarına ısı geçirmeyen malzeme uygulanmasıyla yapılır. Pencerelerde de özel kaplamalı yalıtım camı üniteleri ve yalıtımlı doğramalar kullanılmalıdır. Isı yalıtımı binaların içinden veya dışından uygulanabilir. Isı yalıtımının önemli bir unsuru da tesisatların yalıtılmasıdır.

5- Isı yalıtımının maliyeti nedir?

Isı yalıtımının binanın yapım aşamasındaki maliyeti, bina maliyetinin % 2’si ile 5’i arasındadır. İnşaat aşamasında ısı yalıtımı yapılmış bir binada; düşük kapasiteli kazan, klima, küçük radyatör ve tesisat kullanılacağı için yatırım ve işletme maliyeti de azalacaktır. Isı yalıtımı için yapacağınız harcamalar, sağlanan enerji tasarrufu ile 2-5 yıl içinde kendini geri öder.

6- Isı yalıtımı ne kadar sürede yapılır?

Binalarda yapılacak ısı yalıtımı uygulamaları için gereken süre; yapının ihtiyaçları, büyüklüğü ve yalıtım uygulamasında çalışacak kişi sayısıyla ilişkili olarak belirlenir. Genel olarak ısı yalıtımı uygulamaları, orta büyüklükteki bir bina için 1-4 haftalık zaman zarfında tamamlanır. Dıştan yapılan yalıtım uygulamalarının aşırı soğuk ve yağışlı günlerde yapılamadığı unutulmamalıdır.

7- Isı yalıtımının Türkiye’ye yararları nelerdir?

Hesaplamalar, tüm konutların standart ve yönetmeliklere uygun olarak yalıtılması durumunda, ülkemizin yılda yaklaşık 3 milyar dolar tasarruf yapacağını göstermiştir. Ekonominin canlanması, istihdamın artması, üretim ve uygulama ile birlikte artacak vergi gelirleri diğer önemli faydalar arasındadır.

Bu tasarrufun eğitim, sağlık vb. zorunlu ihtiyaçlarımıza aktarılacağını göz önüne aldığımızda, yalıtımın toplumsal refahımız için de önemli katkılarının olacağı bir gerçektir.

8- Isı yalıtımının dünyaya katkıları nelerdir?

Isı yalıtımı, binaların daha az yakıtla ısıtılmasını sağlayacağından atmosfere yayılan karbondioksit (CO2), kükürt dioksit (SO2) ve diğer gazlar azalır. Böylece atmosferde oluşan sera etkisi, küresel ısınma ve iklim değişikliği ile mücadeleye katkıda bulunulur. Dünyanın ısınması kutuplardaki buzulların erimesine ve iklim değişikliklerine yol açmakta; buna bağlı olarak doğal hayat giderek yok olmaktadır.

DOĞRU BİLİNEN YANLIŞLAR

YANLIŞ: Binamız dışarıdan su alıyor, yüzeye sıva veya zift sürerek kalıcı bir
çözüm elde edebiliriz.
DOĞRU: Öncelikle duvarınızda su bulunmasına neden olan etkenlerin araştırılması ve bunlara karşı önlem alınması gerekir. Isı yalıtımı olmamasından kaynaklanan bir durumda, içten veya dıştan ısı yalıtımı yapılarak sorun çözülmeli. Özellikle yağışlı günlerde dışarıdan su sızması söz konusu ise yapınızdaki çatlaklar veya boşluklar, su sızdırmaz malzemeler kullanılarak tamir edilmelidir.

YANLIŞ: Sürülerek uygulanan ısı yalıtım malzemesi vardır.
DOĞRU: Boya ve benzer malzemelerle ısı yalıtımı yapılamaz. Isı yalıtımı, ısı iletkenlik katsayısı düşük, belli bir kalınlığı olan malzemeler ile yapılır. Kalınlık arttıkça ısı yalıtım miktarı artar. Sıva ve boya tabakaları ısı yalıtımı yapmaz.

YANLIŞ: Sıcak bir bölgede yaşıyoruz. Isı yalıtımı yaptırmamıza gerek yok.
DOĞRU: Isı yalıtımı kışın ısınmak, yazın serinlemek için harcadığımız enerji ve yakıttan tasarruf sağlar. Bir binanın soğutulması, ısıtılmasından daha fazla enerji gerektirdiği için sıcak iklim bölgelerinde de mutlaka ısı yalıtımı yapılmalıdır.

YANLIŞ: Binamızın duvarları gaz beton ile örülmüştür. Ayrıca ısı yalıtımı yaptırmamıza gerek yoktur.
DOĞRU: Gaz beton bir yapı malzemesi olup ısı yalıtım malzemesi değildir. Yapı hangi malzemeden yapılmış olursa olsun kolon ve kirişler dahil olmak üzere tüm cepheler, çatı ve taban mutlaka ısı yalıtım malzemeleri ile yalıtılmalı ve pencerelerde özel kaplamalı yalıtım camı üniteleri ve yalıtımlı doğramalar kullanılmalıdır.

YANLIŞ: Binamız özellikle kuzey tarafından soğuk alıyor. Sadece kuzey cephesine yalıtım yaptırmamız yeterli olacaktır.
DOĞRU: Sadece tek cephede yapılan yalıtım, ısı köprüleri oluşturur. Yalıtımın yapılmadığı diğer cephelerde problemler devam edecektir. Bu nedenle tüm yapı bileşenlerinde (çatı, duvar, döşeme, çıkma, cam ve doğrama) yalıtım yapılmalıdır.

YANLIŞ: Isı yalıtımını kendi başıma ya da tanıdık ustalar vasıtasıyla uygulayabilirim.
DOĞRU: Binanız mutlaka uzmanlarca incelenmeli ve sorununuzun çözümüne yönelik olarak yapılacak ısı yalıtımı uygulamaları, konusunda bilgi birikimi olan yalıtım
firmalarınca yapılmalıdır.

YANLIŞ: Dış cepheme cam mozaik, PVC, alüminyum vb. kaplama malzemeleri yaptırırsam ısı yalıtımı yaptırmama gerek kalmaz.
DOĞRU: Kaplama malzemeleri ısı yalıtımı yapmazlar. Bu malzemelerin işlevleri ile ısı yalıtımını karıştırmamak gerekir.

Yapıların uzun yıllar boyunca değerini koruması ancak, yapı iyi tasarlanmışsa, iç ve dış etkenlerden doğru biçimde korunmuşsa gerçekleşebilir. Yapıların iç ve dış etkenlerden doğru biçimde korunması; yalıtım ile sağlanabilir. Yalıtım sistemlerinin esas amacı; yapı bileşenleri ve taşıyıcı sistemi dış etkenlerden koruyarak; kullanım amacına uygun sağlık ve konfor şartlarının yapı içerisinde hüküm sürmesini sağlamaktır. Bina içerisinde konforlu yaşam koşullarının oluşturulması insan sağlığı için ne kadar önemli ise yapının dış etkenlere karşı korunması da; içerisinde yaşadığımız, sağlam ve uzun ömürlü olmasını beklediğimiz yapılar için aynı öneme sahiptir.

1. Binalarda Isı Yalıtımı

Dünya üzerindeki birincil enerji kaynaklarının hızla tükenmesi üzerine gelişmiş ülkeler başta olmak üzere tüm ülkeler enerji ihtiyaçlarını kontrol altına alma ve enerjiyi etkin kullanma yöntemleri geliştirmişlerdir.Ülkemizde de; başta sanayi ve konut sektörlerinde olmak üzere, enerji tüketimleri her geçen yıl artmaktadır. Konutlarda kullanılan enerjinin büyük bir kısmı ısıtma ve soğutma amaçlı olarak tüketilmektedir. Söz konusu bu enerjinin; etkin kullanılması, ısı yalıtımı ile sağlanabilir. Bina zarfı, binanın iç ortamını dış ortamdan ayıran yapı elemanlarını kapsar. Duvarlar, pencereler, kapılar, döşeme, tavan ve çatı, bina zarfını oluşturur. Sağlıklı yaşam koşullarının yaratılması, yakıt tüketimlerini azaltarak; kullanıcının düşük yakıt masrafları ile sistemini işletmesinin ve dolayısıyla hava kirliliğinin azaltılmasının sağlanması, binanın iç ve dış etkenlerden korunarak ömrünün uzatılması amacıyla; yapı bileşenleri üzerinden, farklı sıcaklıktaki iki ortam (dış hava – yaşanan mahaller) arasındaki ısı geçişini azaltmak için yapılan işlemlere ısı yalıtımı denir.

1.1. Duvarlar: Enerji verimliliği için ısı kaybeden duvarlara ısı yalıtımı yapılmalıdır. Duvarlarda yalıtım içten (duvarın iç yüzünden) veya dıştan (duvarın dış yüzünden) yapılabilir. Bunun için çeşitli ısı yalıtım malzemeleri ve detayları uygulanabilir.

1.2. Pencereler: Pencerelerde ısı kaybı açısından en önemli özellik, ısı geçirgenlik katsayılarıdır. (U değeri). Binalarda kullanılacak pencerelerin ısı geçirgenlik katsayıları TS 825’e uygun olmalıdır. Pencereler, kış mevsiminde güneşin mahal içerisine girişini arttırmalı, yaz mevsiminde azaltmalıdır. Bunun için pencere sistemlerinde çift camlar, low-e kaplı çift camlar, güneş kontrol kaplamalı camlar ile yalıtımlı doğramalar kullanılmalıdır.

1.3. Tavan/çatı ve döşemeler: Binalarda duvarlar ve pencerelerden sonra en fazla ısı kaybı/kazancı olan bölümler, tavan/çatı ve döşemelerdir. Bu bölümlere de ısı yalıtımı yapılmalıdır. Bunun için çeşitli ısı yalıtım malzemeleri ve detayları uygulanabilir.

Isı yalıtım malzemeleri; ısı kayıp ve kazançlarının azaltılmasında kullanılan sadece minimum kalınlıkta yalıtım sağlamak amacıyla üretilmiş yüksek ısıl dirence sahip özel ürünlerdir. Isı yalıtım malzemelerinin en temel özelliği ısı iletim katsayılarının düşük olmasıdır. Aşağıda binalarda kullanılan ısı yalıtım malzemeleri ve bu malzemelerin ürün standartları verilmiştir.

Binalarda ısı yalıtımı uygulanması ile;

• Çatı, duvar ve döşemelerde tekniğine uygun ısı yalıtımı malzemeleri kullanılması ile ısıtma ve soğutma amaçlı tüketilen yakıt miktarının azalması,
• Hava kirliliği azalması,
• Sağlıklı ve konforlu bir ortam oluşması sonucunda sağlık giderlerinin azalması,
• Yapı bileşenlerinin yoğuşma sonucu korozyona uğraması önlenerek binanın korunması sağlanır.

1-Isı yalıtımı nedir?

Binalarımız kışın soğur, yazın ise ısınır. Kışın kömür, doğalgaz gibi yakıtlar kullanarak evimizi soğumaması için ısıtır; yazın ise ısınan evimizi klimalarla soğuturuz.

Isı yalıtımı, kışın ısınmak yazın da serinlemek için harcadığımız enerjiyi azaltmak ve daha rahat ortamlarda yaşamak amacıyla binaların dış cephe duvarları, cam ve doğramaları, çatıları, döşemeleri ve tesisatlarında, ısı geçişini azaltan önlemler almaktır.

2- Isı yalıtımının faydaları nelerdir?

Yönetmeliklere uygun yapılacak ısı yalıtımı, ısınma veya serinleme amacıyla yaptığımız harcamalardan ortalama % 50 tasarruf ederek yazın serin kalmaya kışın daha iyi ısınmaya imkan sağlar. Dengeli oda sıcaklıkları yaratarak konforlu ve sağlıklı mekanlar oluşturur. Evlerde küflenme, siyah leke ve mantar oluşmasına neden olan yoğuşmayı (terlemeyi) önler. Isı yalıtımıyla ayrıca yakıt tüketimi ve dolayısıyla atık gazlar azaltılarak çevrenin korunmasına katkıda bulunulur.

3- Isı yalıtımı binanın nerelerine yapılır?

Isı yalıtımı
– Binaların çatı ve duvarlarına
– Toprak temaslı mahallere
– Katları ayıran döşemelere
– Tesisat boruları ve havalandırma kanallarına
– Garaj, depo gibi ısıtılmayan bölümlere bakan duvarlara yapılır.

Ayrıca özel kaplamalı yalıtım camı üniteleri ve yalıtımlı doğramalar kullanılarak kışın pencerelerden oluşan ısı kayıpları azaltılır, yazın binaya güneş ısısı girişi sınırlanır.

4- Isı yalıtımı nasıl yapılır?

Isı yalıtımı evlerimizin çatı, döşeme ve dışa bakan tüm duvarlarına ısı geçirmeyen malzeme uygulanmasıyla yapılır. Pencerelerde de özel kaplamalı yalıtım camı üniteleri ve yalıtımlı doğramalar kullanılmalıdır. Isı yalıtımı binaların içinden veya dışından uygulanabilir. Isı yalıtımının önemli bir unsuru da tesisatların yalıtılmasıdır.

5- Isı yalıtımının maliyeti nedir?

Isı yalıtımının binanın yapım aşamasındaki maliyeti, bina maliyetinin % 2’si ile 5’i arasındadır. İnşaat aşamasında ısı yalıtımı yapılmış bir binada; düşük kapasiteli kazan, klima, küçük radyatör ve tesisat kullanılacağı için yatırım ve işletme maliyeti de azalacaktır. Isı yalıtımı için yapacağınız harcamalar, sağlanan enerji tasarrufu ile 2-5 yıl içinde kendini geri öder.

6- Isı yalıtımı ne kadar sürede yapılır?

Binalarda yapılacak ısı yalıtımı uygulamaları için gereken süre; yapının ihtiyaçları, büyüklüğü ve yalıtım uygulamasında çalışacak kişi sayısıyla ilişkili olarak belirlenir. Genel olarak ısı yalıtımı uygulamaları, orta büyüklükteki bir bina için 1-4 haftalık zaman zarfında tamamlanır. Dıştan yapılan yalıtım uygulamalarının aşırı soğuk ve yağışlı günlerde yapılamadığı unutulmamalıdır.

7- Isı yalıtımının Türkiye’ye yararları nelerdir?

Hesaplamalar, tüm konutların standart ve yönetmeliklere uygun olarak yalıtılması durumunda, ülkemizin yılda yaklaşık 3 milyar dolar tasarruf yapacağını göstermiştir. Ekonominin canlanması, istihdamın artması, üretim ve uygulama ile birlikte artacak vergi gelirleri diğer önemli faydalar arasındadır.

Bu tasarrufun eğitim, sağlık vb. zorunlu ihtiyaçlarımıza aktarılacağını göz önüne aldığımızda, yalıtımın toplumsal refahımız için de önemli katkılarının olacağı bir gerçektir.

8- Isı yalıtımının dünyaya katkıları nelerdir?

Isı yalıtımı, binaların daha az yakıtla ısıtılmasını sağlayacağından atmosfere yayılan karbondioksit (CO2), kükürtdioksit (SO2) ve diğer gazlar azalır. Böylece atmosferde oluşan sera etkisi, küresel ısınma ve iklim değişikliği ile mücadeleye katkıda bulunulur. Dünyanın ısınması kutuplardaki buzulların erimesine ve iklim değişikliklerine yol açmakta; buna bağlı olarak doğal hayat giderek yok olmaktadır.

DOĞRU BİLİNEN YANLIŞLAR

YANLIŞ: Binamız dışarıdan su alıyor, yüzeye sıva veya zift sürerek kalıcı bir
çözüm elde edebiliriz.
DOĞRU: Öncelikle duvarınızda su bulunmasına neden olan etkenlerin araştırılması ve bunlara karşı önlem alınması gerekir. Isı yalıtımı olmamasından kaynaklanan bir durumda, içten veya dıştan ısı yalıtımı yapılarak sorun çözülmeli. Özellikle yağışlı günlerde dışarıdan su sızması söz konusu ise yapınızdaki çatlaklar veya boşluklar, su sızdırmaz malzemeler kullanılarak tamir edilmelidir.

YANLIŞ: Sürülerek uygulanan ısı yalıtım malzemesi vardır.
DOĞRU: Boya ve benzer malzemelerle ısı yalıtımı yapılamaz. Isı yalıtımı, ısı iletkenlik katsayısı düşük, belli bir kalınlığı olan malzemeler ile yapılır. Kalınlık arttıkça ısı yalıtım miktarı artar. Sıva ve boya tabakaları ısı yalıtımı yapmaz.

YANLIŞ: Sıcak bir bölgede yaşıyoruz. Isı yalıtımı yaptırmamıza gerek yok.
DOĞRU: Isı yalıtımı kışın ısınmak, yazın serinlemek için harcadığımız enerji ve yakıttan tasarruf sağlar. Bir binanın soğutulması, ısıtılmasından daha fazla enerji gerektirdiği için sıcak iklim bölgelerinde de mutlaka ısı yalıtımı yapılmalıdır.

YANLIŞ: Binamızın duvarları gaz beton ile örülmüştür. Ayrıca ısı yalıtımı yaptırmamıza gerek yoktur.
DOĞRU: Gaz beton bir yapı malzemesi olup ısı yalıtım malzemesi değildir. Yapı hangi malzemeden yapılmış olursa olsun kolon ve kirişler dahil olmak üzere tüm cepheler, çatı ve taban mutlaka ısı yalıtım malzemeleri ile yalıtılmalı ve pencerelerde özel kaplamalı yalıtım camı üniteleri ve yalıtımlı doğramalar kullanılmalıdır.

YANLIŞ: Binamız özellikle kuzey tarafından soğuk alıyor. Sadece kuzey cephesine yalıtım yaptırmamız yeterli olacaktır.
DOĞRU: Sadece tek cephede yapılan yalıtım, ısı köprüleri oluşturur. Yalıtımın yapılmadığı diğer cephelerde problemler devam edecektir. Bu nedenle tüm yapı bileşenlerinde (çatı, duvar, döşeme, çıkma, cam ve doğrama) yalıtım yapılmalıdır.

YANLIŞ: Isı yalıtımını kendi başıma ya da tanıdık ustalar vasıtasıyla uygulayabilirim.
DOĞRU: Binanız mutlaka uzmanlarca incelenmeli ve sorununuzun çözümüne yönelik olarak yapılacak ısı yalıtımı uygulamaları, konusunda bilgi birikimi olan yalıtım
firmalarınca yapılmalıdır. Bu firmalara ayyıldız yapı aracılığı ile ulaşabilirsiniz.

YANLIŞ: Dış cepheme cam mozaik, PVC, alüminyum vb. kaplama malzemeleri yaptırırsam ısı yalıtımı yaptırmama gerek kalmaz.
DOĞRU: Kaplama malzemeleri ısı yalıtımı yapmazlar. Bu malzemelerin işlevleri ile ısı yalıtımını karıştırmamak gerekir.

Duvarlarda Isı Yalıtımı

Duvarlarda yapılacak ısı yalıtımı için malzeme seçimi ve seçilen malzemenin kalınlığı en önemli iki faktördür. Seçilecek olan malzemenin bünyesine kesinlikle su almaması, buhar difüzyon direncinin yüksek oluşu, üzerine doğrudan sıva uygulanabilirliği, basınç ve darbeye karşı dayanımın yüksek olması ve ısı iletim katsayısının çok düşük olması gerekmektedir. Ayrıca, ısı yalıtım kalınlığı seçilirken yoğuşma sorununun önlenmesi için gerekli hesapların mutlaka yapılması gerekir.

Duvarlarda ısı yalıtımı temel prensipleri ise şunlardır.

— Duvarlarda dışardan ısı yalıtım tercih edilmelidir. Böylece hem kagir duvar malzemesinin ısı depolama kapasitesinden yararlanılır hem de ağır kütlenin yüksek sıcaklıkta kalması nedeniyle duvar iç yüzeyi ile birlikte duvar kesiti içinde de yoğuşma riski azalır,

— Kısa sürede ısıtmanın söz konusu olduğu yerlerde içten yalıtım tercih edilmelidir,

— Isı yalıtım malzemesi sudan etkilenmeyecek şekilde kapalı gözenekli ve yeterli basınç dayanımlı olmalıdır.

— Isıtılmayan bodrumların dış duvarlarında ısı yalıtım malzemesi, zeminden itibaren yer altı don seviyesi kadar, ısıtılan bodrumlarda ise temele kadar indirilir,

— Bodrum iç duvarlarında su yalıtımı var ise, ısı yalıtımı bunun üzerine konur. Isı yalıtım malzemesinin dış basınca karşı 1/2 tuğla kalınlıkta bir duvar veya özel koruma levhalarıyla korunmalıdır,

— Isı yalıtım malzemesinin cepheye kaplanması, cepheye dikine istikamette aralıklı tutturulmuşlatalar arasına da yapılabilir. Lata aralıkları yalıtım malzemesi genişliği ile uyumlu olmalıdır. Lataların duvara tutturulmaları, duvara daha önce çimento harcı ile özel yerleştirilmiş takozlarla olabilecği gibi B.A. elemanlara dübel ile de yapılabilir,

— Dış duvarda ısı yalıtım değeri yüksek olan bloklarla duvar örülüp üzerine sıva yapıldığında, döşeme alnı ile kolon ve kiriş yüzeyleri ısı köprüsü oluşturacaktır. Bu bakımdan söz konusu yüzeylerin yalıtılması gerekir. Yapılacak yalıtımın duvarla aynı hizaya gelmesi için de duvar yalıtım kalınlığı kadar dışarıya çıkarılır. Bu çıkmadan dolayı duvarda stabilite sorunu olmaması için duvar kalınlığı çıkma miktarı kadar artırılır,

— Isı yalıtım malzemesi ve kagir malzemenin duvar cephesinde birlikte kullanılmasından dolayı sıva sorunları çıkacaktır. Bunu bertaraf etmek için yalıtım yüzeyleri rabitz tel veya sıva filesi ile kaplanıp üzerine özel çimento esaslı sıva yapılmalıdır,

— Duvar yüzeyinde ıslanma ve yoğuşmanın olduğu nemli iklim bölgelerinde ve özellikle kuzeye bakan cephelerde havalandırmalı duvar yapılmalıdır. Isı yalıtım malzemesinin kalınlığının hesaplanmasında hava tabakası da göz önünde bulundurulmalıdır. Ayrıca, iç mekandaki su buharı da hava tabakası yoluyla dışarı atılır. Hava sirkülasyonunun sağlanması için tuğla örgüde döşeme ve tavan hizasında bazı düşey derzler boş bırakılır.

Duvarlarda ısı yalıtım uygulamaları üç şekilde olmaktadır. Bunlar, dıştan, ortadan ve içten ısı yalıtımıdır. Aşağıda bu uygulamalar kısaca açıklanmaya çalışılmıştır.

1-Dıştan Isı Yalıtımı

Isı yalıtımı, binayı çevreleyen kabuk yani dış duvarın dış yüzeyine uygulanır. Bina dış kabuğunu ısıl gerilimlerden koruyarak bina ömrünü uzatır ve ısıtma sistemi kapatıldıktan sonra özellikle konutlarda konfor şartlarının devamını sağlar.

Oturulmakta olan binalarda dış duvarlara iç taraftan ısı yalıtımı yapılması daha kolay ve ekonomiktir. Radyatör arkalarına yansıtıcılı ısı yalıtım levhaları konularak yaklaşık %5 yakıt tasarrufu sağlanabilir.

Kolonlar Arası Duvar

Bina taşıyıcı iskeletini oluşturan dış kolon ve kirişlerin arasına duvarların yerleştirilmesi uygulama açısından kolaylık sağlamakla birlikte, önlem alınmaması durumunda fazla ısı köprüsü oluşması nedeniyle yetersiz bir çözümdür.

Havalandırmasız Duvar

Duvar gövdesi veya ısı yalıtımı üzerine boşluk bırakmadan doğrudan dış kaplama uygulaması havalandırmasız duvar olarak tanımlanabilir. Bu durumda geride sızıntı veya yoğuşma suyu uzaklaştırılacak veya kurumasını sağlayacak bir hava boşluğu bulunmaması nedeniyle, en dış katmanın tümüyle su geçirimsiz olması beklenir. Ayrıca, yoğuşmanın oluşmasını da engellemek gerekmektedir.

Isı Yalıtımsız Duvar

Kalınlığı ve katmanları açısından duvarın, su yalıtım özelliklerinin yeterli olmasının yanında taşıyıcı sistemin de aynı düzeyde yeterli olması gerekmektedir. Bu yönden dış kiriş ve kolonlar ısı köprüsü oluşturmakta ve yoğuşmaya neden olmaktadır.

Kiriş Isı Yalıtımlı Duvar

Duvar gövdesi kendisinin ısı yalıtımı açısından yeterli olması durumunda yalnızca taşıyıcı elemanların dış yüzeyine yalıtım uygulamasıyla yetinmek mümkündür. Duvarın kiriş kenarından ısı yalıtımı kadar dışa taşırılmasıyla yapılır. Duvar kaplaması ve taşıyıcı eleman yalıtım malzemesi arasındaki derz üzerinde sıva donatısı kullanılması çatlakların önlenmesi açısından gereklidir.

Tam Isı Yalıtımlı Duvar

Isı köprüleri bu çözüm yoluyla tümüyle giderilir. Aynı zamanda duvar kalınlığı azaltılmış ve ısı depolama kapasitesinden yararlanılmış olur. Diğer taraftan kat kullanım alanı artar.

Havalandırmalı Duvar

Dış kaplamadan sızan yağış suları ile içeriden oluşan su buharının yoğuşması sonucu oluşan suların uzaklaştırılması, duvar içinde sürekli bir boşluk oluşturularak gerçekleştirilebilir. Duvarın tepesinde ve dibinde bırakılacak aralıklar veya delikler su çıkışını ve hava girişini sağlar. Bu boşluk aynı zamanda sıcak bölgelerde gölgeleme işlevini de yüklenebilir. Isı yalıtımı açısından boşluk içinde bir ısı yalıtım katmanı da bulunmalıdır.

Yığma Dış Kaplamalı Duvar

Her kat düzeyinde yatay çelik profiller yardımıyla taşınabilen cephe tuğlası gibi kagir kaplamalar belli aralıklarla plastik veya metal kenetlerle ısı yalıtımının arasından iç duvar örgüsü ile birleştirilebilir. Yine her kattaki en alt ve üst örgü sırasında su boşaltma ve havalandırma amacıyla tuğlalar arasında boş düşey derzler bırakılır.

Izgaralı veya Profilli Levha Kaplama Duvar

Taşıyıcı sistem önüne yerleştirilen bir cephe ızgarası üzerine kaplama yapılabilir veya trapez/ondüle levhalar kaplama olarak kullanılabilir. Isı yalıtımı ızgaranın dikme veya kayıtları arasında yer alır. Böylece cephe kalınlığı ile birlikte ağırlığı da yığma kaplamaya göre azalmış olur.

Dış Kaplamalı Isı Yalıtımlı Duvar

Önceki çözümlerden farklı olarak burada ısı yalıtımı dış kaplamaya bitişik ve hava boşluğunun dış tarafında bulunur. Sıcak bölgelerde boşluktaki havanın kaplama yoluyla ısınmasını engelleyerek serinlemeyi sağlama amaçlanır.

Kolonlar Önü Duvar

Kolonların duvar arasında kalarak ısı köprüsü oluşturmasını önlemek üzere, döşeme kenarı kirişten sonra dışa doğru uzatılarak, duvarlar kolonların önüne yerleştirilebilir. Böylece, yalnızca yatay doğrultuda söz konusu döşeme uzantısının alnı ısı köprüsü durumunda kalır. Buna karşılık duvarlarla geride kalan kolonlar arasında kenetler yardımıyla yanal yükler açısından bağlantı sağlanmalıdır. Ayrıca belli aralıklarla duvarda hareket imkanı sağlayan düşey derzler bırakılmalıdır. Aşağıdaki çözümler ayrıca havalandırmalı olarak da düzenlenebilir.

Isı Yalıtımsız Duvar

Isı köprüsünün alanı cephe üzerinde en aza indirgenmiş olması nedeniyle soğuk bölgeler dışında ek yalıtıma ihtiyaç duyulmayabilir.

Kenar Isı Yalıtımlı Duvar

Döşeme uzantısının alnına ısı yalıtımı yerleştirilmesiyle tüm ısı köprüleri giderilmiş olur. Duvar, daha önce olduğu gibi ısı yalıtım katmanı kalınlığı kadar döşeme kenarından dışa çekilir.

Tam Isı Yalıtımlı Duvar

Yukarıda açıklanan her iki çözümün birleştirilmesiyle yeni bir çözüm elde edilir. Böylece tam duvar kalınlığı azaltılmış hem de ısı köprüleri ortadan kalkmıştır.

2-Dış Duvarlarda Ortadan Isı Yalıtımı

İki masif yapı kabuğu ve bunların arasında yer alan ısı yalıtım katmanının oluşturduğu çift kabuk dış duvar sistemi “ortadan ısı yalıtımlı dış duvar” olarak adlandırılabilir. Ortadan ısı yalıtımlı dış duvarlar iki değişik şekilde uygulanabilir. Bunlar, birbirinden düşey hareketli bir hava katmanıyla ayrılmış iki masif duvar ve ısı yalıtım tabakasından oluşan çift kabuk dış duvar sistemi (havalandırmalı-Soğuk) ve iki masif duvar ve ısı yalıtım tabakasından oluşan, hava boşluğu içermeyen çift kabuk bir duvar sistemidir (Havalandırmasız-Soğuk).

Havalandırmasız dış duvarlarda, sistemi oluşturan tüm malzeme katmanlarına ait nemsel ve ısıl dirençler birbiri arkasından kesintisiz sıralanmaktadır. Bu tür dış duvarlarda rüzgar etkisi altındaki yağmur suyu geçirimli dış kabuk ve derzler yoluyla konstrüksiyona girebilir. Bu su, hem don hasarına ve hem de dış kabuğun iç yüzeyi ile temas halinde olan ısı yalıtım malzemesinin nemlenmesine neden olabilir. Isıl konfor şartları sağlanmış bu duvarlarda soğuk dönemde iç kabuk sıcak, don bölgesinde bulunan dış kabuk ise soğuktur. İç kabuk yavaş, dış kabuk ise hızla soğur. Çiğ noktası ısı yalıtım tabakasının içindedir. Sıcak dönemde ise dış kabuk çok hızla ısınır. Taşıyıcı nitelikteki iç kabuk dış kabuk tarafından korunduğu için yüksek sıcaklıkların etkisi altında değildir. Sıcak dönemde ısı akımına paralel olarak gelişen buhar akımı sonucu, su buharı ısı yalıtım tabakasında yoğuşur, yoğuşma genellikle düzlemseldir. Taşıyıcı duvar yıllık sıcaklık farkı nedeni ile çok az genleşir. Dış kabuk, yüksek ısı genleşmelerinin etkisi altındadır ve iç kabuğun ısı depolama yeteneği yüksektir.

Havalandırmalı sistemde dış kabuk için kullanılacak masif yapı taşlarının don etkisine dayanıklı olması ve su geçirmez (sıkı) nitelik taşıması, buna karşılık iyi bir kılcal emicilik gücüne sahip olması, yani iyi bir nem depolayıcı olması gerekir. Bu malzemeler, buhar kesicilik özelliği de taşıyabilir. Bu durumda, kapalı ortamdan difüzyon yoluyla gelen su buharı hareketli hava katmanına erişir erişmez buradaki hava akımı ile derhal uzaklaştırılacaktır. Havalandırmalı dış duvar sistemi, her yerde kolayca kullanılamayan en hassas ısı yalıtım malzemelerinin (örneğin: son derece düşük yoğunluktaki cam yünü vb) istenilen düzeyde ısı iletkenlik değerleri içinde ve sağlıklı olarak kullanılmasına imkan vermektedir. Burada kullanılacak ısı yalıtım malzemesinin tam anlamıyla buhar geçirgen olmasında hiç bir sakınca yoktur. Ancak, bu sistemde cam köpüğü vb difüzyon direnci yüksek ısı yalıtım malzemeleri kullanılacaksa, bunlar açık derzli olarak uygulanmalı ve iç kabuk iç yüzeyine yakın bir bölgede güçlü bir buhar kesici katman ile birlikte yer almalıdır. Ortadan ısı yalıtımlı ve havalandırmalı dış duvarlarda boşluk tabanında, olasılı yoğuşma ve kabuktan sızabilecek yağmur sularının her iki kabuğa zarar vermeden serbestçe dışarı atılmasını sağlayan bir sızdırmazlık katmanı uygulanmalı ve bu katman, hava giriş delikleri ile optimum düzeyde bağdaştırılmalıdır.

Ortadan ısı yalıtımlı ve havalandırmalı çift kabuk dış duvarlar, yağmur geçişinin önlenmesi ve yapı içindeki su buharının yoğuşmaya neden olmadan dışarı atılması yönünden uygun olan konstrüksiyonlardır. Bu sistem ısı geçirgenlik direnci yüksek, buhar geçirgenlik direnci düşük ısı yalıtım malzemeleri ile kullanılmalıdır. Yapım sırasında, hava giriş ve çıkış deliklerinin bırakılmış olması ve duvar diplerinin su geçirmezlik malzemeler ile donatılması gerekir.

Yağmur etkisi ve difüzyon tekniği açısından problemli olan ortadan ısı yalıtımlı ve havalandırmasız çift kabuk dış duvarlar pratikte çok ancak, bilinçsizce uygulanan bir detaydır. Bu sistemde yeterli performans ancak bir dizi önlem alınarak sağlanabilir. Yağmur ve su buharı etkilerine karşı nem emmeyen kapalı gözenekli sert köpük plak veya su itici nitelikteki yalıtım malzemeleri kullanılmalıdır. Nemsel etkenlere açık dış kabuğun ısı geçirme değerinin hesaplanması ve bunun ısı korunum açısından değerlendirilmesi gerekir.

Yağmur suyu etkilerine karşı duvar diplerine sağlıklı bir sudan arınım sistemi oluşturulmalı ve bu bölgeye su geçirimsiz malzeme uygulanmalıdır. Havalandırmasız duvarların farklı iç ve dış kabuk ve farklı ısı yalıtım malzemesi seçenekleri ile difüzyon kontrolü yapılmalı ve alınan sonuçlara bağlı olarak kullanım açısından bir karara varılmalıdır.

3-İçten Isı Yalıtımı

Duvarların içten yalıtılması, yoğuşma riskinin yüksek olduğu uygulamalar olup yoğuşma kontrolü yapılmalıdır. Isı yalıtımının sıcak tarafına buhar kesici uygulanmalıdır. Buhar kesici tabakanın ek yerlerinde buhar kesici bantlar ile geçirimsizlik sağlanmalı, tespit elemanları ile delinmemelidir. Isı yalıtım malzemesi sürekli olarak uygulanmalı, ısı köprüsü oluşturacak profil vb tespit elemanlarından kaçınılmalıdır. Kat döşemeleri ile birleşimlerde ısı köprüleri elimine edilecek şekilde ısı yalıtımı uygulanmalıdır. Duvar bünyesinde bulunan kolon, kiriş, hatıl vb tüm yapı elemanları dıştan ısı yalıtımı ile kaplanmalıdır. Buhar kesici tabakalar mümkünse tavan ve döşemelere döndürülmelidir. Isı yalıtım malzemesinin sıcak tarafında bulunan tabakaların, buhar difüzyon direnç katsayısı (µ) soğuk tarafta bulunanlardan 5 kat daha yüksek olması durumunda yoğuşma önlenebilir ve buhar kesiciye gerek yoktur. Yalıtım tabakası arkasında hava hareketi önlenmelidir. Kompozit yalıtımlı paneller kullanılıyorsa, tavan ve döşeme ile birleşme noktalarında panel arkalarına sürekli yapıştırıcı harç sürülmelidir. Ayrıca panel üzerinde yer alan priz vb elik çevreleri aynı şekilde kapatılmış olmalıdır. Mutfak ve banyo gibi yüksek buhar üreten hacimlerde yerlerde kaynağa yakın noktada su buharı pasif bir baca veya mekanik havalandırma ile dışarı atılması sağlanmalıdır.

İçten ısı yalıtım uygulamalarında, kat yüksekliğindeki ektrüde polistren (boşluksuz) ısı yalıtım levhaları çimento bazlı yapıştırma harcı ile duvara yapıştırıldıktan sonra ek yerlerine file bant yapıştırılıp üzerine alçı sıva uygulanarak bitirilir. Plastik çivili yalıtım dübelleri ile fiksaj yöntemi, duvar yüzeyinin uygun olmaması veya kat yüksekliğinin 3 m ‘yi aştığı durumlarda kullanılmalıdır. İçten ısı yalıtım uygulamalarında genellikle bir yoğuşma sorunu yaşanır.Bu açıdan, yoğuşma sorununun çözümlenmesi durumunda uygulanmalıdır. Diğer taraftan, dıştan ısı yalıtım uygulamalarına oranla daha ekonomik olup ısıl tutuculuk açısından da dıştan uygulananlara oranla daha düşüktür.

Bodrum ve Temel Perdelerde Isı Yalıtımı

Su yalıtımı tamamlanmış olan perde veya duvara soğuk bitüm yapıştırılarak polistren ısı yalıtım levhaları hem ısı yalıtımı yapar hem de su yalıtım katmanlarını tahriplere karşı korur.

Isıtılan Bodrum

Isıtılan bodrumlarda ise, perde, duvar ve döşemede su ve ısı yalıtımları birlikte bulunur. Özellikle soğuk bölgelerde döşemede ısı yalıtımı büyük yarar sağlar.

Isıtılmayan Bodrum

Isıtılmayan bodrumdaki ısı yalıtımı için en etkili konu, dış duvar yalıtımı ile sürekliliğin sağlanabileceği zemin kat döşemesi üst yüzüdür. Yerden ısıtma imkanı da sağlar. Bu konumdaki yüklere karşı yeterli basınç ve darbe dayanımı olmalıdır. Dış duvardaki yalıtımın en az zemin donma derinliğine kadar indirilmesi gerekir. Isı yalıtımsız bodrumların perde ve döşemelerde yalnızca su yalıtımı yapılır ve drenaj ile desteklenir.

Dış Cephe Isı Yalıtım Sistemleri (Mantolama)

— Dışarıdan yapılacak ısı yalıtımı uygulamalarında, ısı yalıtım levhalarının yapıştırılacağı yüzeyler kir, toz, yağ, kabarmış boya, kalkmış sıva gibi tutunmada/yapışmada uygunsuzluk yaratacak zararlı etkenlerden arındırılmış ve yapıştırıcı ile yapışmayı sağlayacak pürüzlülüğe sahip olmalıdır. Eski akrilik esaslı malzeme ile kaplı yüzeylerde çimento esaslı yapıştırıcı ile iyi bir yapışma sağlamak için eski yüzey kazınmalı veya yeni akrilik yüzeylere tutunma sağlayabilecek akrilik esaslı ısı yalıtım plakası yapıştırıcısı kullanılmalıdır.

— Binalarda enerji tasarrufu elde etmek ve binanın özellikle duvar/çatı/zemin ve taşıyıcı sisteminde yoğuşmanın kontrol altına alınması için A1, A2 veya B1 yanıcılık sınıfına uygun ısı yalıtım levhalarının bir sistem bileşeni olarak, sisteme tariflenmiş uygun malzemeler ile (Isı yalıtım levhası, yapıştırıcısı, sıvası, alkali dayanımlı sıva filesi, çeşitli profiller, gerekli ise uygun mekanik sabitleştiriciler ve boya, kaplama malzemeleri ile birlikte) binaların dış cephelerinde gerçekleştirilen yalıtım uygulamalarıdır.

— Yüksek yapılarda; sistem üreticisinin tavsiyesi doğrultusunda genleşme derzleri oluşturulabilir. Polimer katkılı elastik özellikli veya fiber katkılı sıva kullanılmalıdır. Dış cephede tekstür oluşturacak ve solvent içermeyen dekoratif son kat kaplama ile uygulama bitirilir.

— Yalıtım levhaları binili yada düz kenarlı olabilir. Her iki durumda da uygulama esnasında ısı yalıtım levhalarının arasında boşluk kalmamasına, oluşacak boşlukların yalıtım levhasına uygun dolgu köpükleri veya aynı yalıtım levhasından kesilerek elde edilecek uygun kalınlıktaki kamalarla doldurulması gereklidir. Bu şekilde olası kılcal çatlakların ve ısı köprüsü oluşumunun önlenmesi mümkündür.

— İklim şartları göz önüne alınarak, gerekirse dış cephe muhafaza edilerek uygulama yapılmalıdır. Isı yalıtımı yapılması sonrasında sağlıklı sonuçlar alınması için, yapı kabuğunun tamamen kurumuş olmasına dikkat edilmesi gerekir.

— Sıcaklığın yüksek olduğu bölgelerde son kat kaplamanın rengi, duvar kesitindeki sıcaklık dağılımını etkiler. Son kat dekoratif kaplamanın rengi, ısı yalıtım malzemesinin bozulmasına müsaade etmeyecek şekilde, üreticilere danışılarak tespit edilmeli, açık renkler tercih edilmelidir.

— Mineral esaslı malzemeler kuru ve rutubetsiz bir ortamda 0°C’nin üzerinde, kapalı alanda depolanmalı, uygulamalar +5°C’nin altında ve 30°C’nin üzerinde yapılmamalıdır. Özellikle sıcak havalarda, doğrudan güneş ve rüzgar alan cephelerde uygulama yapılmamalıdır. Sıva dayanımını (çatlak ve darbe etkisine karşı) artırmak için, galvanizli paslanmaz çelik tel sıva filesi kullanılmalıdır. Tüm sıva sistemini taşıyacak olan bu donatı sisteminde;
Tel kalınlığı: 1,1 mm
Çelik sınıfı: DIN 17140
Tel yüzey işlemleri: Çinko miktarı 300–400g/m2
Kaplama kalınlığı: 50 µm. olmalıdır.

— Yüksek yapılarda veya geniş yüzeylerde genleşme derzleri oluşturulmalıdır.

— Çimento esaslı, püskürtülerek uygulanabilen, hava sürüklemeli sıva kullanılmalıdır.

— Son kat kaplama olarak çimento veya silikat esaslı boya veya kaplama malzemesi ile bitirilir.

— Uygulama esnasında ısı yalıtım levhalarının arasında boşluk kalmamasına, oluşacak boşlukların yalıtım levhasından kesilerek elde edilecek uygun kalınlıktaki kamalarla doldurulması gereklidir. Bu şekilde olası kılcal çatlakların ve ısı köprüsü oluşumunun önlenmesi mümkündür.

— Mineral esaslı sıva, boya ve/veya kaplama malzemeleri uygulandıktan sonra 2 gün boyunca nemli kalmaları sağlanmalıdır.

Kalıp İçi Uygulama İle Isı Köprülerinin Yalıtımı

Bu tür uygulamalarda özellikle yaz aylarında betonun hızla su kaybetmesini önleyerek sağlıklı priz almasını ve ısı yalıtım malzemesi ile beton arasında çok iyi tutunma oluşmasını sağlar. Bu uygulamalarda; iki yüzü pürüzlü ve kanallı %10 deformasyonda basma dayanımı en az 200kPa olan ısı yalıtım levhaları kullanılır. Beton dökme işleminden önce, XPS ısı yalıtım levhaları birleşimlerinde boşluk kalmayacak şekilde kalıp iç yüzeyine yerleştirilir. Yerleştirme yaparken, geçici bağlantı elemanları ile kalıba bağlanarak, beton dökümü sırasında ısı yalıtım levhalarının yerinden oynaması engellenmelidir. Plastik ayırıcılar ile yalıtım malzemesinin zarar görmeden donatının gerekli beton kalınlığı ile uygulanması için paspayı bırakılır. Hazırlanan yalıtımlı kalıp içerisine beton dökülerek geleneksel sıva katına kadar uygulama tamamlanır. Betonla yalıtım malzemesi arasında ilave bir mekanik tespit gerekmez.

Sonradan Kolon Ve Kiriş Alınlarına Tespit

Kalıp hatalarından meydana gelen süreksizlikler düzeltildikten sonra, kolon, kiriş ve çıkmalar veya lento ölçülerine uyacak şekilde madde 1.2’de verilen ısı yalıtım malzemeleri uygun ölçülere getirilen ısı yalıtım levhaları çimento esaslı yapıştırıcılar ile tüm uygulama yüzeyine taraklama metodu ile yapıştırılır. Yapıştırma işleminden en az 24 saat sonra ısı yalıtım malzemeleri plastik/çelik çivili dübeller ile duvara mekanik olarak tespit edilirek geleneksel sıva katına kadar uygulama tamamlanır. Duvar bloklarının önceden örülmeleri durumunda duvar, kolon-kiriş yüzeyinden madde 1.2’de verilen ısı yalıtım malzemeleri kalınlığı kadar (Yönetmeliklere göre hesaplanan madde 1.2’de verilen ısı yalıtım malzemeleri kalınlığına göre) dışa taşacak şekilde örülmelidir.

Yalıtılmış Yüzeylerin Sıvanması/Son Kat Bitişi

Geleneksel sıva içinde kullanılacak donatının/taşıyıcının seçimi uygulanacak sıva kalınlığına bağlıdır. Cam tülü file taşıyıcılı ince sıvalar (1.5-2.0 cm) veya nokta kaynaklı galvaniz çelik (paslanmaz) donatı telli kalın geleneksel sıvalar (1.5-2.0 cm) uygulanabilir. Sıva filesinin uygulanacak yüzey genişliğine göre doğru uygulanması çatlak oluşma riskinin en aza indirilmesi açısından çok önemlidir. Sıva tipi, kalınlığı ve donatı seçimi esnasında üreticelerin tavsiyelerine uyulmalıdır. Bina çalışması, sıcaklık değişiklikleri vs sonucu çatlakların oluşumunu önlemek için cam tülü sıva filesi (11×11 veya 12×12 mm göz aralığı, min 130 gr/m2 ağırlık) ve galvanizli rabitz teli (16×16 mm göz aralıklı, min. 1 mm çaplı, 10 mm pas payı derinlikli) bütün ısı köprüsü üzerine ve dolgu duvar yüzeylerine 15-20 cm taşacak ve birleşiminde 10 cm bindirme olacak şekilde yerleştirilir.

Cam elyaf donatı fileli sıva uygulamaları

Kolon, kiriş gibi dar betonarme yüzeylerde cam elyaf donatı fileleri uygulanmalıdır. Sıva filesinin uygulanacağı ısı yalıtım malzemesinin yüzeyine sıva aderans köprüsü oluşturmak için ince bir sıva uygulaması yapılır. I.kat ısı yalıtım sıvası yapıldıktan sonra sıva henüz kurumadan sıva filesi sıva yüzeyine iyice gömülür. Ortam sıcaklığına bağlı olarak sıvanın priz alması beklendikten sonra bütün cepheye son kat sıva uygulanır.

Metal donatı fileli sıva uygulamaları

Metal sıva filesi dıştan ısı köprülerinin (betonarme) yalıtımında ve özellikle geniş perde yüzeylerinde kullanılan ısı yalıtım levhaları üzerine uygulanarak, mekanik tespit elemanları ile arka duvar yüzeyine sabitlenip yüzeyine geleneksel sıvaların yapılması şeklinde uygulanır. Metal sıva filesi, ısı yalıtım levhası üzerinden duvar yüzeyine en az 8 adet/m2 gelecek şekilde mekanik olarak sabitlenir. Mekanik bağlantı elemanlarının betonarme duvar içine en az 40-50 mm girecek şekilde tespit edilmesi gerekir.

Balkon Ve Konsol Çıkmalarda Isı Yalıtımı

— Katlar arası döşeme betonu alınları, balkon ve konsol çıkmalar, betonarme döşemelerde kenar bitişlerindeki kirişler dış hava ile temas eden duvar birleşimleri ve özellikle balkonlar çözülmesi en zor ısı yalıtım detaylarını oluşturur. Eğer sandviç duvar yalıtımı yapılıyorsa, ısı yalıtımı, döşeme alınları ve kirişlerin dışından sürekli olarak devam etmelidir. Geniş kirişler duvar içine doğru değil, bina içine doğru çıkıntı yapmalıdır. Böylece sandviç duvar içinde bulunan ısı yalıtımı kiriş altında kesilmeden tüm cephe boyunca devam edecektir.

— İçten ısı yalıtımı yerine dıştan yalıtım tercih edilmelidir. Böylece ısı yalıtımı sürekliliği sağlanacaktır. Eğer döşeme betonu, balkon döşemesi olarak devam ediyorsa, balkon döşemesine kadar dıştan getirilen ısı yalıtımı, balkon döşemesi altına en az 60 cm. döndürülmelidir. Duvarlarda içten ısı yalıtımı yapılıyorsa, döşeme alınları, kiriş vb. yapı elemanları mutlaka dışarıdan ısı yalıtımı yapılarak ısı köprüleri engellenmelidir.

— Kapalı çıkmalarda dış duvar ve döşeme yalıtımı sürekli olmalıdır. Dıştan duvar yalıtımı yapılıyorsa, ısı yalıtımı kiriş ve döşeme altına döndürülerek kesintisiz ısı yalıtımı sağlanmalıdır. İçten duvar yalıtımı yapılıyorsa, döşemede de içten yalıtım yapılarak, ısı yalıtımının sürekliliği sağlanmalıdır.

— Ara kat döşeme betonu ve balkonlarda, tavan ve duvar birleşimlerinde, içten buhar kesici kullanılarak, nemli havanın soğuk yüzeylere ulaşması ve böylece oluşabilecek yoğuşma ve küflenme önlenir.

— Zemin etüdü ve zemindeki su durumunu zemin rutubeti, basınç yapmayan sızma su ve basınçlı su olarak incelendikten sonra kullanılacak ısı ve su yalıtım malzemelerinin seçimi ve dizilişi yapılmalı.

İçerden ve Çift Duvar Arası Isı Yalıtımı

Dış cepheye ısı yalıtımı uygulamalarının gerçekleştirilmesinin mümkün olmadığı durumlarda ısı yalıtımı içten uygulanabilir. İçten uygulamalarda; ısı köprülerine karşı önlem alınmalı ve yoğuşma analizi yapılmalıdır.

Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

— Duvarların içten yalıtılması, yoğuşma riskinin yüksek olduğu uygulamalardır. Kullanılan ısı yalıtım malzemesinin su buharı difüzyon direnci ve kalınlığına göre TS 825’de verilen yöntemle yoğuşma tahkiki yapılarak, buhar kesicinin sıcak tarafta kullanılıp kullanılmaması kararlaştırılır. Buhar kesicinin ek yerlerinde geçirimsizliği sağlayacak buhar kesici bantlar kullanılmalı ve tespit elemanları ile delinmemelidir.

— Isı yalıtım malzemesi sürekli olarak uygulanmalı, ısı köprüsü oluşturacak profil vb. tespit elemanlarından kaçınılmalıdır.

— Kat döşemeleri ile birleşimlerde ısı köprülerini yok edecek şekilde ısı yalıtımı uygulanmalıdır. Duvar bünyesinde bulunan kolon, kiriş hatıl vb. tüm ısı köprüleri öncelikle dış yüzeyden, zorunluluk durumunda tavan-döşeme iç yüzeyine min. 50 cm dönülerek yalıtılmalıdır. Buhar kesici tabakalar mümkünse tavan ve döşemelere döndürülmelidir.

— Mutfak ve banyo gibi yüksek buhar üretilen hacimli yerlerde kaynağa yakın noktada su buharının pasif bir baca veya mekanik havalandırma ile dışarı atılması sağlanmalıdır.

Toprakaltı Dış Duvarlarda Ve Temel Uygulamalarında Yalıtım

Su İle Doğrudan Temas Eden Isı Yalıtım Uygulamaları

Isı yalıtım levhaları; zemin altında kullanılan hacimlerin ısı yalıtımında ve/veya su yalıtım örtülerinin toprak dolgunun yapılması sırasında mekanik etkilere karşı koruma amaçlı olarak kullanılabilir. Toprak altı dış duvarlarda en az yoğunluğu 30kg/m3 olan, %10 deformasyonda basma mukavemeti 300kPa olan, iki yüzü zırhlı, kenarları binili ve difüzyonla su emmesi %3’ün altında olan Ekstrüde Polistiren Köpük (XPS) levhalar kullanılır 2. Toprak altı dış duvarların yüzeyi düzeltilip su yalıtımı yapıldıktan sonra, ısı yalıtım levhaları yapıştırılarak veya serbest olarak temel duvarı üzerine şaşırtmalı olarak ek yerlerinde derz oluşmayacak şekilde yerleştirilir. Isı yalıtım levhalarının su yalıtım örtülerinin üzerine uygulanmasında solvent içermeyen soğuk bitüm esaslı yapıştırıcı veya çift tarafı yapışkanlı bitümlü örtüler kullanılır. Yapıştırma işlemi geçici olarak yalıtım levhalarının tespit edilmesi işlevini görmektedir.

Solvent içermeyen bitüm esaslı yapıştırıcı noktasal olarak (en az 2kg/m2 sarfiyat ile 3) yalıtım levhası üzerine sürülür veya levha başına en az 5 adet 100x150mm ebatlarında hazırlanmış çift tarafı yapışkan bitümlü örtünün yapıştırılması ve dışa bakan taraftaki polietilen film katmanın kaldırılarak, su yalıtımı yapılmış duvar üzerine, ısı yalıtım levhaları şaşırtmalı olarak yerleştirilir. Isı yalıtımının yapıştırılmasından kısa bir süre sonra kademeli olarak toprak dolgu yapılır ve yalıtım levhalarının toprak basıncı ile duvara montajı sağlanır. Eğer kademeli toprak dolgu işlemi yapılmayacak ise ısı yalıtım levhalarının dış tarafına baskı duvarı örülür. Bu detayda, su yalıtım örtüsünün korunması ve delinmemesi gerekir. Bu nedenle ısı yalıtım levhalarının montajında dübel kullanılmaz.

Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

— Toprak altı dış duvarlara yapılan uygulamalarda amaç su yalıtım katmanını koruyarak ısı yalıtımı sağlamak olduğundan, uygulama aşamasında su yalıtım membranın zarar görmesi engellenmelidir.

— Isı Yalıtım katmanının kalınlığı; toprak altı dış duvara sahip hacmin kullanma amacına bağlı olarak TS 825 standartında verilen esaslara göre belirlenmelidir.

— Kullanılacak ısı yalıtım levhaları bini profilli olmalıdır.

— Isı yalıtım levhaları toprak altı dış duvarı üzerine şaşırtmalı olarak ek yerlerinde derz oluşmayacak şekilde yerleştirilmelidir.

— Isı yalıtım malzemeleri duvar üzerine solvent içermeyen soğuk bitümlü yapıştırıcılarla noktasal yapıştırılmalı ve yapıştırma işleminden kısa süre sonra toprak dolgu yapılmalıdır. Toprak dolgu kademeli olarak sıkıştırılmalıdır.

— Yalıtım levhaları iki yüzü kendinden yapışkanlı bitümlü örtülerle de toprak altı dış duvara uygulanabilir.

— Su basman seviyesinde ısı yalıtımının bittiği seviyede, su yalıtım sisteminin arkasına su almayı ve levhaların ayrılmasını engelleyici bitiş detayı uygulanmalıdır.

— Drenaj sisteminin pozitif su basıncını engelleyecek şekilde tesis edilmesi gerekir.

— Dolgu zeminin sıkıştırılması esnasında yalıtım levhalarının kaymasını önlemelidir. Bu amaçla yalıtım levhaları sağlam ve sabit bir düzlem üzerine oturtulmalıdır.

— Su yalıtım membranları üzerine yapılan ısı yalıtım uygulamalarında su yalıtım örtüsünün delinmemesi önemlidir. Dolayısıyla ısı yalıtımı katmanları su yalıtım membranları üzerine dübel kullanılarak uygulanmamalıdır.

Pencerelerde Isı Yalıtımı

Pencereler ve kapılar iyi yalıtılmamışlarsa, evimizdeki ısının dörtte birinin kaybına neden olabilirler.

Isı kayıplarının belli başlı nedenleri:

— Pencere ile duvar arasındaki boşluklar

— İyi kapanmayan kanatlarla pencere arasındaki boşluklar

— Tek camlı pencereler

Pencereler ile dışa açılan kapılarda hava kaçaklarını saptamak için, yanan bir mumu pencere ve kapıların yakınında dolaştırınız. Mum alevi titreşiyorsa, orada hava kaçağı var demektir.

Evinizdeki pencerelerdeki ısı kayıplarını azaltmak için:

— Pencerelerin duvar ile birleştiği yerlerdeki boşluklar silikon ve benzeri sızdırmaz malzeme ile kapatılmalıdır. Bu sızdırmazlığın, binanın yapımı aşamasında özel fitillerle sağlanması gerekmekle birlikte, yine de bazı durumlarda sızmalar olabilir.

— İyi kapanmayan kanatların çevresine bir yanı yapışkan sünger şeritler yada özel plastik fitiller çekilerek hava kaçakları önlenmelidir. Tam kapanmanın sürekli olarak sağlanması için, yapım aşamasında kalite belgesi olan ürünlerin seçilmesinde yarar vardır. Pencerelerde tek cam yerine çift cam kullanılmalıdır. Isı kayıpları, çift camlı pencerelerde tek cama göre yarı yarıya azdır.

Bir pencereden istenilen nitelikleri şöyle sıralayabiliriz.

— Ucuz olmalı

— Dayanıklı ve uzun ömürlü olmalı

— Renk değiştirmemeli bakım istememeli

— Isıyı iletmemeli enerji tasarrufu sağlamalı

— Sesi taşımamalı absorbe etmeli konfor sağlamalı

— Kullanım kolaylığı sağlamalı

— Sağlıklı ortam oluşturmalı

— Estetik olmalı güzel görünmeli

— Mimari şekli temizlik için uygun olmalı.

Pencerelerin imalatında ilk olarak kullanılan malzeme doğal olarak ahşaptır, daha sonra sanayinin gelişmesi sırasıyla demir alüminyum sert PVC ve kompozit malzemeleri pencere imalatında kullanmaya yönelmiştir. Bunlardan ahşap alüminyum ve PVC dünyada pencere imalatında kullanılan malzemelerin %95’inden yüksek bir kısmını oluşturmaktadır.

Avrupa ülkelerinde sert PVC büyük bir oranla başı çekmektedir. Tüm gelişmiş ülkelerde göze çarpan husus şudur. Fiyat fiyat olarak en pahalı durumdaki alüminyum iş yeri ofis ve kamu binalarında özellikle giydirme cephe çatı şıklığı ve özel-dizayn pencerelerin, mimariye uygun olarak yapılmasında kullanılır. Alüminyum’ın konutlarda kullanımı yok. Denecek kadar azdır. Eskiyen pencerelerin yenilenmesi işinde önceleri kullanılan alüminyum bu pazarı daha çok PVC ve ahşap kompozit malzemelere bırakmıştır.

Alüminyum – Ahşap – PVC Pencere Sistemleri “K” KatsayısıI Değerleri

(Çift Camlı) Basit Alüminyum Pencere Sistemi K = 5.6 W/m2 K
(Çift Camlı) Contalı Ahşap Pencere Sistemi K = 3.0 W/m2 K
(Çit Camlı) PVC Pencere Sistemi K = 2.6 W/m2 K

Doğrama Malzemelerinin Isı Yalıtım Değerleri (DIN 4108)

Ahşap 0.12 k.cal/m2 h0C
Plastik 0.13 k.cal/m2 h0C
Demir 50 k.cal/m2 h0C
Alüminyum 175 k.cal/m2 h0C

Ev alırken çatıya dikkat!

Almak ya da kiralamak istediğiniz ev çatı katı olmasa dahi sızıntı, küf ve koku ara katları da etkileyeceğinden çatıyı mutlaka gözden geçirin. Eski ya da yeni olması, kullanılan malzemeler ve tahliye borularının durumu size genel bir bilgi verecektir.

Baktığınız kadar koklayın!

Sahip olmayı ya da oturmayı düşündüğünüz evi gezerken öncelikle koklayın. Küf ve rutubet kokusu evin su yalıtımı ile ilgili ciddi bir ipucudur.

Dokunarak bakın!

Ev seçerken tavanları, pencere kenarlarını hem gözle hem elle kontrol edin. Rutubetten kaynaklanan kabarmalar gözle olmasa da elle belli olacaktır. Bu arada boyadaki sararma sızıntıya işarettir.

Bodrumu ihmal etmeyin.

Evinizin bodrumunu belli periyodlarda ziyaret edin. Perde duvar, kiriş ya da kolonlarda nemden kaynaklanan siyah lekeler ya da pamukçuklar su yalıtım problemini gösterir.

Faturalarınızı kontrol edin.

Oturduğunuz evin ya da oturmayı düşündüğünüz evin faturalarını gözden geçirip başka faturalarla kıyaslayın. Sapmalar evinizde çeşitli kullanım hatalarına ve yalıtım gerekliliklerine işaret eder.

Marka görmek iyidir.

Evlerin pencere ve kapılarında kullanılan ürünler üzerinde marka arayın. Marka çoğu zaman kalite ve satış sonrası hizmet anlamı taşır.

Tesisatınıza bir göz atın.

Tesisat yalıtımı enerji kayıp veya kazançları dışında, hattı oluşturan boruların terleme sebebiyle korozyona uğramasını ve ileride daha büyük bir soruna yol açmasını önler.

Yangına karşı

Evinizde yangın merdiveni ve merdivene bakan pencereler olmalı. Ama birde genel kullanılan malzemeleri kontrol edin. Yanıcı ve zehirleyici özelliği olan ürünlere dikkat!

Gürültüye dikkat!

Evinizde pencereler kapalıyken çevre gürültüsü içeri giriyor mu? Alt, üst ve yan dairelerden konuşma ve ayak sesleri duyuluyor mu? Makine dairesinden gürültü geliyor mu? Birine bile cevabınız evet ise yalıtımsız bir binadasınız.

Joomla SEF URLs by ArtioHİZMETLERİMİZ
GENEL TADİLAT
Ofis Tamir ve Tadilat
Ev tamir ve Tadilat
İç cephe ve Dış cephe tadilat
Dış cephe Mantolama
Isı ve su izolasyonu
Aleminyum Doğrama
Kapı ve Pencere
Dış cephe Kompozit
Balkon Kapama ve katlanır Cam
Küpeşte ve Korkuluklar
Bahce ve Peyzaj
Fayans ve Seramik
Çatı Onarım İzolasyon
Su ve Tesisat
Eletirik ve Tesisat
Ferforje Demir
Boya Badana
Havuz Bakım Onarım
Granit ve mermer
Alcı Sıva
Zemin Kaplama
Mutfak ve Banyo Aksesuarları
Kartonpiyer
Kale Çelik Kapılar
Çatı sistemleri
Söve
Banyo Dolapları
Duşakabin
Mutfak Dolapları
Alcıpan Bölme Duvar
Alçıpan Asma Tavan
Aleminyum Asma Tavan
Banyo Asma Tavan
Demontable Bölme Duvar
Akustik Asma Tavan
Lamel Asma tavan
Laminat Parke
Metal Asma Tavan
Taşyünü Asma Tavan
Çalışma SistemimizÜCRETSİZ KEŞİF İÇİN ARAYIN

TAMİR TADİLAT
Ofis Tamir ve Tadilat ustası
Ev tamir ve Tadilat ustası
Alcı Sıva ustası
Aleminyum Doğrama ustası
Bahce ve Peyzaj ustası
Cam Balkon Katlanır Cam Ustası
Banyo Dolap ustası
Boya Badana ustası
Çatı ustası
Demontable Bölme Duvar ustası
Dış cephe Mantolama ustası
Dış cephe Kompozit levha ustası
Duşa kabin ustası
Eletirikçi ustası
Alçıpan Asma Tavan ustası
Fayans ve Seramik ustası
Ferforje Demir ustası
Küpeşte ve Korkuluk ustası
Aleminyum Asma Tavan ustası
Banyo Asma Tavan ustası
Granit ve mermer ustası
Akustik Asma Tavan ustası
Havuz Bakım Onarım ustası
İç cephe ustası
Alcıpan Bölme Duvar ustası
Isı ve su izolasyonu ustası
Çelik Kapı ustası
Kapı ve Pencere ustası
Dış cephe ustası
Kartonpiyer ustası
Lamel Asma tavan ustası
Laminat Parke ustası
Metal Asma Tavan ustası
Mutfak Dolap ustası
Mutfak ve Banyo Aksesuar ustası
Söve ustası
Tesisat ustası
Taşyünü Asma Tavan ustası
Zemin Kaplama ustası